Η ολοκλήρωση των τριών χρόνων της κυβέρνησης Αναστασιάδη συμπίπτει και με την ολοκλήρωση του μνημονίου. Και ενώ το πρόγραμμα διάσωσης μιας χώρας αναντίλεκτα είναι μια διαδικασία που καμία κυβέρνηση στην οικουμένη δεν θα ήθελε να περάσει, εντούτοις η επιτυχία στην εφαρμογή του δημιουργεί το υπόβαθρο για μια πολύ καλύτερη επόμενη μέρα για την Κύπρο.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή:
Η Κύπρος είχε να αντιμετωπίσει μια κρίση εξίσου δημοσιονομική και τραπεζική. Δέκα εκατομμύρια χρειαζόντουσαν για το κράτος και άλλα τόσα για τις τράπεζες.
Δεν ήταν όμως μόνο αυτό.
Η χώρα μας, ποτέ δεν είχε εκσυγχρονιστεί αρκετά, για να μπορεί να ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες.
Υπήρξαν σοβαρά δομικά προβλήματα όπως η γραφειοκρατία, οι πελατειακές σχέσεις, η αδιαφάνεια, η ανυπαρξία αποτελεσματικών μηχανισμών λογοδοσίας και η έλλειψη σωστών δομών εποπτείας. Η οικονομία στηριζόταν σε 2-3 μόνο ευάλωτους τομείς, ενώ το κράτος που προτιμούσε να είναι επιχειρηματίας και ανταγωνιστής παρά ρυθμιστής.
Στις θεσμικές αυτές αδυναμίες ευθύνη έχουν όλα ανεξαίρετα τα πολιτικά κόμματα του τόπου. Σε αυτές ωστόσο ήρθε να προστεθεί η απροθυμία διαχείρισης της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, από την αριστερή κυβέρνηση του Δημήτρη Χριστόφια.
Βιώσαμε την άρνηση της πραγματικότητας, την ιδεοληπτική αντίληψη ότι τα κράτη δεν μπορούν να χρεωκοπήσουν και την αδιαφορία στις μεγάλες προκλήσεις της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Κυρίως, ζήσαμε την προσπάθεια να κρυφτούν τα προβλήματα κάτω από το χαλί και να σκάσει η βόμβα στους επόμενους.
Η Κύπρος ολιγώρησε να ανεβεί στο τραίνο της διάσωσης της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, με αποτέλεσμα όταν ήρθε η ώρα των συντριπτικών αποφάσεων να είναι τελείως μόνη και να πληρώσει όχι μόνο τις δικές της αδυναμίες, αλλά και τις αδυναμίες της Ευρώπης της ίδιας.
Για το κούρεμα των καταθέσεων, το πώς έγινε, το ολέθριο λάθος της Βουλής να απορρίψει την πρώτη πρόταση αναμένοντας από μηχανής Θεούς για να μας σώσουν, μπορεί να γίνεται συζήτηση για χρόνια.
Αυτό που έχει σημασία όμως, είναι ότι η κυβέρνηση Αναστασιάδη ανέλαβε το βάρος της ευθύνης στους ώμους της και έχοντας ισχυρή συμπαράσταση από ένα ώριμο λαό, έσκυψε το κεφάλι κάτω και κατάφερε να σταθεί τόσο η ίδια, όσο και η χώρα όρθια.
|
Τώρα να διαψεύσουμε αυτούς που ανησυχούν αν θα τα καταφέρουμε τώρα που θα φύγουν οι ξένοι. |
Σήμερα είμαστε ασφαλώς μια καλύτερη χώρα από εκείνη που είμασταν το 2013. Επ’ ουδενί όμως δεν είμαστε μια χώρα χωρίς προβλήματα. Με πρώτα και κύρια την υψηλή ανεργία και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Ένα, όμως, είναι να ευχόμαστε να βελτιωθούν αυτά τα θέματα ή να δακρύζουμε πάνω από τα συντρίμμια και άλλο να δουλεύουμε σκληρά για να βελτιωθούν.
Σε Κύπρο και Ελλάδα έχουμε δει δύο διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης της κρίσης. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, υπήρξε άρνηση της πραγματικότητας. Στην Κύπρο εφαρμόσαμε μία άλλη πολιτική προσέγγιση, που ήθελε τη ρηξικέλευθη διαχείριση της κρίσης.
Τώρα, από τη διαχείριση, πρέπει να πάμε στην πολιτική. Η σωτηρία της χώρας έχει επιτευχθεί. Οφείλουμε να περάσουμε στο στάδιο δημιουργίας μιας καλύτερης χώρας. Από τον Μάρτιο και μετά, υπάρχει μία νέα πρόκληση για την Κύπρο: να καταφέρει να διαχειριστεί με αξιοπρέπεια και εθνική κυριαρχία τα δικά της συμφέροντα, χωρίς την επιτήρηση των ξένων. Κυρίως, να διαψεύσει όλους αυτούς που φοβούνται. Και δεν φοβούνται πλέον αν θα έρθει η τρόικα και οι ξένοι, αλλά ανησυχούν για το τι θα γίνει τώρα που θα φύγουν.
Προτεραιότητά μας τώρα είναι να δημιουργήσουμε εκείνες τις συνθήκες δημιουργίας νέων δουλειών, νέων επιχειρήσεων δραστηριοποίησης των παλιών, και απασχόλησης των ανέργων. Να αυξηθεί το εισόδημα πολιτών και επιχειρήσεων. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να λυθούν τα προβλήματα. Μπορεί να ακούγομαι σκληρός, αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Ο άλλος τρόπος εφαρμόστηκε στην Ελλάδα και βλέπουμε τα αποτελέσματα.
Στην αλυσίδα της επανεκκίνησης είμαστε λίγο μετά το μέσο. Η Κύπρος έχει ανακτήσει την αξιοπιστία και την εμπιστοσύνη. Η οικονομία και το τραπεζικό σύστημα έχουν σταθεροποιηθεί και αναβαθμιστεί. Ξένες επενδύσεις άρχισαν να διαφαίνονται με κυριότερες αυτές στο λιμάνι της Λεμεσού και το καζίνο. Κορυφαίες μεταρρυθμίσεις άρχισαν να γίνονται με κυρίαρχες το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, την μείωση της θητείας, την μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας που βρίσκεται στη βουλή και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση που προωθείται. Αυτά όλα είναι προϋποθέσεις και το υπόβαθρο για να νοιώσει και ο τελευταίος πολίτης την αλλαγή. Το πρόβλημα βέβαια είναι ότι δεν την αισθάνεται ακόμη.
Η κυρίαρχη πρόκληση σήμερα είναι αυτή η πορεία να συνεχίσει και να ενταθεί. Να τολμήσουμε περισσότερο στην αλλαγή και την μεταρρύθμιση. Να στηρίξουμε την μεσαία τάξη που έχει υποστεί την μεγαλύτερη πίεση από την κρίση. Να δώσουμε την ευκαιρία στους νέους να δημιουργήσουν. Να αξιοποιήσουμε τις διεθνείς συμμαχίες που κτίζουμε για να έχουν αντίκτυπο επί του κυπριακού εδάφους και του πληθυσμού. Να επενδύσουμε σε νέους τομείς της οικονομίας που θα την καθιστούν λιγότερο ευάλωτη σε κρίσεις και αστοχίες. Και να γίνουμε πιο φιλικοί σε ξένες επενδύσεις που θα διαθέτουν φυσική παρουσία εντός της Κύπρου. Όχι μόνο σε υπεράκτιες πινακίδες. Έτσι είναι που θα δημιουργηθούν δουλειές και γρήγορα, έτσι είναι που θα αυξηθούν τα εισοδήματα και θα μπορούν να εξυπηρετούνται τα δάνεια.
Στο κομβικό σημείο που βρισκόμαστε σήμερα, το τελευταίο πράγμα που σηκώνει η Κύπρος είναι το πισωγύρισμα και οι λάθος προτεραιότητες. Είναι εύλογη η προσδοκία των οργανωμένων συμφερόντων να ανακτήσουν τα όσα έχασαν. Δεν μπορεί όμως να είναι η προτεραιότητα. Η προτεραιότητα οφείλει να είναι οι 60,000 άνεργοι. Αλλά και η καλύτερη Κύπρος που χρειάζεται αυτή η κυβέρνηση να παρουσιάσει στο τέλος της θητείας της.