Διεθνές savoir vivre

Τον Απρίλιο του 2009 στην Πράγα, ενώπιον των Ευρωπαίων ηγετών, ο Δημήτρης Χριστόφιας με ένα φιδίσιο ελιγμό βρέθηκε μπροστά από τον νεοεκλεγέντα τότε Αμερικανό Πρόεδρο, Μπαράκ Ομπάμα, ανταλλάσσοντας μαζί του χειραψία. Πολλοί θα θυμούνται τη σκηνή με τον κ. Ομπάμα αποσβολωμένο και αρκετούς ηγέτες, την κ. Μέρκελ και τον κ. Μπερλουσκόνι κυρίως, να παρακολουθούν την «καταδρομική» του Προέδρου μας, με το ύφος του ανθρώπου που δεν ξέρει αν πρέπει να ξεκαρδιστεί στα γέλια ή να βάλει τα κλάματα. Όπως και τη βαρυσήμαντη δήλωση του κ. Χριστόφια μετά την «άψε-σβήσε» συνάντηση: «Είχα την ευκαιρία να του πω ότι πρέπει να ασκήσει την επιρροή του προς την Τουρκία για τερματισμό της κατοχής, όπως είχε διακηρύξει και προεκλογικά. Η ανταπόκρισή του ήταν θετική και πολύ εγκάρδια, όμως, από ’κεί και πέρα, πόσο αυτό μπορεί να λειτουργήσει θα φανεί στην πράξη».

Με αφορμή το τότε περιστατικό, επισημάναμε ότι το χειρότερο όλων ήταν η δημοσιοποίηση των όσων διαμείφθηκαν (ή όσων λέμε ότι διαμείφθηκαν) σε μία «συνάντηση» των 10-15 δευτερολέπτων. Διότι, αν βρεθείς με έναν ξένο ηγέτη στον διάδρομο και ανταλλάξεις δυο κουβέντες και μετά τρέχεις να περηφανευτείς για το τι λέχθηκε, αυτομάτως κάνεις τον διεθνή παράγοντα επιφυλακτικό για το τι θα σου λέει σε μη δημόσιες συναντήσεις. Εκ των πραγμάτων, χάνεις το δεδομένο της σοβαρότητας και της αξιοπιστίας.

Η καφενειακή λογική που διέπει τη διπλωματική μας δραστηριότητα τα τελευταία δυόμισι χρόνια δείχνει ωστόσο ατέλειωτη. Γιατί δεν εξηγείται αλλιώς η σπουδή του Προέδρου να σπεύσει μετά την προχθεσινή συνάντησή του με τον γ.γ. του ΟΗΕ και να δηλώσει περιχαρής ότι έλαβε δέσμευση από τον κ. Μπαν Κι Μουν ότι θα πιέσει την Τουρκία να φύγει από τα λόγια και να μπει στις πράξεις σε σχέση με το Κυπριακό. Δήλωση που απολύτως φυσιολογικά λίγο αργότερα έπεσε στο κενό, αφού ο Τούρκος Πρόεδρος έλαβε τα εύσημα από τον γ.γ. Την ενθάρρυνση, δηλαδή, για να συνεχίσει η Τουρκία να «βοηθά στη διατήρηση του μομέντουμ στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό».

Ας είμαστε καλόπιστοι και ας υποθέσουμε ότι ο κ. Μπαν πράγματι υποσχέθηκε στον κ. Χριστόφια να ενεργήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Υπήρχε περίπτωση η Τουρκία, ακούγοντας τον κ. Χριστόφια, να κοκορεύεται ότι ο γ.γ. υιοθετεί τη θεωρία του «μόνο λόγια και όχι έργα» (για την προεδρεύουσα χώρα του Συμβουλίου Ασφαλείας μιλάμε), να μην παρέμβει ενοχλημένη, λέγοντας το πολύ απλό: «Κατηγορείτε εμάς, που ψηφίσαμε το Σχέδιο Ανάν, ότι είμαστε μόνο λόγια;». Υπήρχε περίπτωση να μην προβεί ο γ.γ. σε διορθωτικές ενέργειες, για να ελαφρύνει τη δημόσια έκθεση που απλόχερα του προκάλεσε ο κ. Χριστόφιας; Καμία.

Η κλασική αγωνία του Προέδρου μας, που κινδυνεύει να καταστεί ανέκδοτο, έδρασε και πάλι. Για να πούμε στην Κύπρο ότι κάτι πετύχαμε, λειτουργήσαμε εις βάρος της ουσίας της εθνικής υπόθεσης. Βάλαμε άλλη μια μουντζούρα στο κύρος της χώρας και κάναμε τον διεθνή παράγοντα ακόμη πιο επιφυλακτικό απέναντί μας.

Ο δικός μας Πρόεδρος όμως δεν καταλαβαίνει τίποτα και δεν σταματά πουθενά! Δεν φτάνει λοιπόν η ψυχρολουσία από την απρέπεια απέναντι στον γ.γ., ο κ. Χριστόφιας διαχειρίστηκε τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ως τη Γέφυρα των Στεναγμών, όπου ο κάθε ηγέτης πάει για να βγάλει τα εσώψυχά του σε μια ομαδική ψυχοθεραπεία. Μόνο έτσι ερμηνεύεται το συνεχές κλαψούρισμα μετά από κάθε συνάντηση για τις βολές που δέχεται από το εσωτερικό μέτωπο. Το γιατί ενδιαφέρει αυτό τη διεθνή κοινότητα μόνο ο ίδιος μπορεί να το ξέρει. Το πασιφανές όμως είναι ότι κάθε σοβαρός συνομιλητής βλέπει τον δικό μας ηγέτη ως έναν καημένο άνθρωπο που από μόνος του δεν μπορεί να πετύχει τίποτα. Ούτως ή άλλως, όλοι οι αρχηγοί κρατών στους οποίους ο κ. Χριστόφιας απευθύνεται έχουν και εκείνοι αντιπολίτευση, συνήθως πολύ πιο σκληρή. Συμμετέχουν, δε, στον ΟΗΕ και όχι σε σύνοδο του Συμφώνου της Βαρσοβίας, όπου αυτά τα πράγματα ήταν εν πολλοίς άγνωστα…

Ας μην πάμε όμως μακριά, αλλά δίπλα, στην πολύ ταλαιπωρημένη Ελλάδα. Αν ο κ. Παπανδρέου, αντί να διαβεβαιώνει ότι ελέγχει την κατάσταση και να πείθει ότι έχει το θάρρος να προχωρήσει στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, μοιρολογούσε ότι ο κ. Σαμαράς τού επιτίθεται και ζητούσε δανεικά γι’ αυτόν τον λόγο, υπήρχε έστω και ένα ενδεχόμενο να κερδίσει οτιδήποτε; Κανένα…