Στις μέρες μας υπάρχει ένα μεγάλο κοινωνικό ρεύμα ανθρώπων που νιώθουν να ασφυκτιούν και να καταπιέζονται από τις στρεβλώσεις που επιφέρει το παγκοσμιοποιημένο πια δημοκρατικό πολίτευμα. Φαινόμενο που χαρακτηρίζει έντονα τις σύγχρονες, δυτικού τύπου, δημοκρατίες και όχι τον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Ιδιαίτερα μετά την 11η Σεπτεμβρίου του 2001 και την τρομοκρατική επίθεση κατά των ΗΠΑ, ένα μεγάλο φάσμα ανθρωπίνων ελευθεριών έπαψαν να θεωρούνται ιερές και άρχισαν να καταπατούνται από τα ίδια τα κράτη και τους διεθνείς οργανισμούς στο όνομα της ασφάλειας. Οι αερομεταφορές, η διακίνηση στους δρόμους και στους δημόσιους χώρους, η δραστηριότητα στο Διαδίκτυο, οι επικοινωνίες, οι συναλλαγές και ένα σωρό άλλες δραστηριότητες υπόκεινται πια στον διακριτικό ή αδιάκριτο έλεγχο των αρχών ασφαλείας, δημιουργώντας έντονα αισθήματα παραβίασης της ελευθερίας.
Η δημοκρατία επικρίνεται σήμερα από μια πολύ μεγάλη μερίδα διανοουμένων, που θεωρούν ότι ανέκαθεν το πολίτευμα έπασχε από την επιρροή του λαϊκισμού και μιας καθοδηγούμενης από συμφέροντα οχλοκρατίας. Κριτική που έχει ως θεμέλιο την παραδοχή ότι οι πολίτες, στην πλειοψηφία τους, δεν έχουν την πρέπουσα γνώση, αλλά ούτε και την κατάλληλη κρίση, για να κάνουν τις σωστές επιλογές. Πόσες φορές δεν ακούσαμε και εδώ στην Κύπρο να κατηγορείται ο λαός ως μη ικανός να ψηφίσει σωστά;
Οι Αιγύπτιοι υπενθυμίζουν γιατί δεν πρέπει να υποτιμούμε το δημοκρατικό πολίτευμα |
Το μεγαλύτερο επιχείρημα κατά της δημοκρατίας είναι η ικανότητα συγκεκριμένων κέντρων επιρροής να καθοδηγούν την κοινή γνώμη. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, μεγάλες εταιρείες και οικονομικά συμφέροντα και πολύ περισσότερο η διαπλοκή όλων αυτών των συμφερόντων με το εκάστοτε σύστημα εξουσίας της κάθε χώρας. Τα ίδια τα κόμματα συμπεριφέρονται με όρους μικροπολιτικής και λαϊκισμού, για να έχουν μερίδιο στην εξουσία, ενώ δημιουργούν εσωτερικά στεγανά και κατεστημένα που δύσκολα σπάζουν. Στελέχη κομμάτων θέλουν με αυτόν τον τρόπο να αποκτούν χαρακτηριστικά αντίστοιχα των «αθανάτων» της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής.
Όλα αυτά υπάρχουν και ορθώς συζητούνται και προκαλούν προβληματισμό σε όλους τους σκεπτόμενους ανθρώπους. Ιδιαίτερα δε στους νέους, που νιώθουν να πνίγονται από ένα αγκυλωμένο σύστημα που δεν επιτρέπει εύκολα την πρωτοβουλία και τη διαφορετικότητα.
Το ερώτημα όμως για το αν απέναντι στη δημοκρατία υπάρχει εναλλακτική πρόταση, είτε μέσα από την εξουσία μιας «νομενκλατούρας» που θεωρεί εαυτόν εξυπνότερη και ικανότερη από τον υπόλοιπο κόσμο είτε μέσα από προτάσεις βελούδινης δικτατορίας ή ολιγαρχίας, βρίσκει την απάντησή του σήμερα στη γειτονιά μας.
Στην Τυνησία και στην Αίγυπτο, χώρες που και η παράδοση, αλλά και η θρησκεία δεν ευνοούσαν την εξέγερση και την επιδίωξη της λαϊκής κυριαρχίας, διεξάγεται σήμερα ένας αγώνας ξεχασμένος στον δυτικό κόσμο. Μια εξέγερση για τα βασικά. Την ελευθερία της έκφρασης, της δημιουργίας, της δημοκρατίας. Υπενθυμίζοντας σε όλους μας γιατί το πολίτευμα που εμείς καμιά φορά υποτιμούμε αποτελεί το μοναδικό που παρέχει τη νομιμοποίηση των πολιτών. Γιατί αποτελεί την αξιακή αρχή για την οποία όλοι οι λαοί αγωνίστηκαν με θυσίες, για να την απολαμβάνουν.
Οι μουσουλμανικές χώρες στην περιοχή μας υπογραμμίζουν το κριτήριο και το αισθητήριο των πολιτών και τη σημασία τους. Λαοί που θεωρούμε πολλές φορές λιγότερο ανεπτυγμένους δείχνουν σε όλους μας πως μπορεί δραστικά να γίνει σήμερα η οργάνωση μιας μαζικής αλλαγής, με εργαλεία όπως το Facebook και το Twitter. Αποδεικνύουν πως οι πολίτες – έστω και αργά – μπορούν να ανατρέψουν βαθιά εμπεδωμένα κατεστημένα και συμφέροντα.
Δείχνουν οι γείτονές μας την αξία του δημοκρατικού πολιτεύματος και της εναλλαγής της εξουσίας. Γιατί πρέπει να διαφυλάττουμε και να εκσυγχρονίζουμε αυτό στο οποίο πολλές φορές γυρνάμε την πλάτη με την αποχή και περιφρονούμε με την απάθεια και τη δήθεν πνευματώδη απαξίωση. Επαναφέρουν στη σκέψη του καθενός τη μεγάλη ιδιότητα της δημοκρατίας, παρά τα κακά και τις αγκυλώσεις της. Το να μην επιτρέπει αδιέξοδα.