Κυβέρνηση μονοδρόμων

Οφείλω να ομολογήσω ότι η Κυβέρνηση Χριστόφια έχει ένα μοναδικό τρόπο να χειρίζεται τα πράγματα. Περιορίζει μονίμως τις επιλογές της σε μία, φτάνει στο χρονικό σημείο μηδέν και μετά μας δείχνει ένα ασφυκτικό μονόδρομο που αν δεν τον ακολουθήσουμε θα κάνουμε κακό στον τόπο. Το έχουμε δει πολλές φορές το έργο. Πριν πάμε όμως στην κορύφωση που είχαμε πρόσφατα με το φυσικό αέριο και τη συμφωνία με τη Shell, ας ξεκινήσουμε από το Κυπριακό.

Στο εθνικό πρόβλημα, ξεκίνησε ο κ. Χριστόφιας με τη θεωρία της ενδοκυπριακής διαδικασίας. Απέκλεισε από τη στιγμή εκείνη κάθε ευχέρεια να εμπλέξει άλλους φορείς – κυρίως την Ευρώπη – στην διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Απεκδύθηκε το δικαίωμα να ζητά από άλλους να κρίνουν τις προτάσεις που ο καθένας βάζει στο τραπέζι και τη λογική που αυτές έχουν. Μείωσε με δική του θέληση τα περιθώρια των δικών του ελιγμών.

Στην ίδια τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, με εμμονή επέμεινε στη συζήτηση χωριστά του κάθε κεφαλαίου. Απέκλεισε κάθε πρόταση για διαγώνια διαπραγμάτευση, έστω και αν πολλά κεφάλαια συνδέονται μεταξύ τους. Προχώρησε μάλιστα σε πολύ σημαντικές παραχωρήσεις χωρίς να παίρνει τίποτα για αντάλλαγμα, πιστεύοντας ότι θα τις εξαργυρώσει μετά. Σήμερα προσπαθεί να βρει τρόπο να συνδέσει το εδαφικό με το περιουσιακό και να σπάσει το αδιέξοδο που μόνος του δημιούργησε.

Στο θέμα της ευρωπαϊκής πολιτικής άμυνας και ασφάλειας, ο κ. Χριστόφιας έβαλε τον εαυτό του σε συμπληγάδες. Από τη μια δεν άφησε κανένα περιθώριο για αίτηση ένταξης στον Συνεταιρισμό για την Ειρήνη. Η Τουρκία απαλλάχθηκε για μια τουλάχιστον πενταετία από τον πονοκέφαλο που θα της δημιουργούσε μια κυπριακή αίτηση. Από την άλλη, ασπάστηκε με ζέση τη ρωσική πρόταση, γυρίζοντας την πλάτη στην Ευρώπη και τους νέους μηχανισμούς που επιχειρεί να δημιουργήσει. Σήμερα, τα δόγματα αλλάζουν και η Κύπρος μένει ξεκρέμαστη.

Στο θέμα του Κατάρ, η Κυβέρνηση αποφάσισε ότι δεν θα διαπραγματευτεί με κανένα άλλο την αξιοποίηση του συγκεκριμένου τεμαχίου. Απέκλεισε δηλαδή από τον εαυτό της τη δυνατότητα να έρθει κάποιος σήμερα και να προτείνει ένα πολύ μεγαλύτερο ποσό από τα 50 εκατ. των Καταριανών. Διαπραγματεύεται ασφυκτικά με μόνο έναν.

Το θέμα του φυσικού αερίου είναι σαφές ότι δυνητικά μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την Κύπρο και πολλές από τις επόμενές της γενιές. Είτε σε σχέση με την καθημερινότητα των πολιτών με τη χρήση ενέργειας, είτε – και κυρίως – σε σχέση με τις μελλοντικές γεωστρατηγικές και οικονομικές προοπτικές της. Και πάλι όμως βρήκαμε τον αγκυλωμένο μονόδρομο.

Πρώτα απ’ όλα δόθηκε στην ΑΗΚ το μονοπώλιο στη δημιουργία τερματικού. Από εκείνη τη στιγμή η τιμή διάθεσης στον κάθε πολίτη έχει ένα δεδομένο καπέλο πάνω από το κόστος. Περιθώριο ανταγωνισμού δεν υπάρχει.

Με το πολύ αβάσιμο σκεπτικό, λοιπόν, ότι η ΑΗΚ θα έπαιρνε 20ετές δάνειο για να χρηματοδοτήσει την επένδυσή της, αποφασίστηκε να προσφοροδοτηθεί και η προμήθεια του αερίου για περίοδο 20 ετών. Χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η πιθανότητα δικών μας κοιτασμάτων και χωρίς να σκέφτεται κανείς τα μεταβαλλόμενα δεδομένα της αγοράς του αερίου.

Εξέτασε η Κυβέρνηση τις προσφορές και αποφάνθηκε ότι το συμφέρον για την Κύπρο θα ήταν να υπογράψει 20ετές συμβόλαιο με τη Shell και να πληρώνει ο Κύπριος το αέριο μιάμιση φορά περισσότερο από ό,τι ο υπόλοιπος κόσμος! Το ότι γίνονται γεωτρήσεις στα δικά μας οικόπεδα, δεν είχε καμία σημασία. Το μοναδικό θέμα ήταν να διασφαλιστεί η αποπληρωμή του δανείου της ΑΗΚ, λες και αν η προσφορά ήταν για δέκα μόνο χρόνια, μετά θα σταματούσε να υπάρχει αέριο. Το ότι βρέθηκαν οι Ισραηλινοί μετά να μας προτείνουν πολύ πιο συμφέροντες διακανονισμούς, δεν είχε καμία σημασία. Δεν θέλαμε να τους ακούσουμε καν.

Και ο τελευταίος μέσος Κύπριος οικογενειάρχης ξέρει ότι αν κτίσει σπίτι είναι καλό να παίρνει αρκετές προσφορές, γιατί αλλιώς θα είναι δέσμιος της τιμής ενός μόνο εργολάβου, ακόμη και αν είναι αδελφός του. Ξέρει ότι, διαφορετικά, δεν θα έχει περιθώριο διαπραγμάτευσης. Αυτή λοιπόν τη στοιχειώδη γνώση η Κυβέρνηση μάλλον δεν την ξέρει. Ή δεν θέλει να την ξέρει…