Προ Έρογλου

Εδώ και τρεις μήνες κυριαρχεί και εμπεδώνεται το σενάριο της επικράτησης του κ. Ντερβίς Έρογλου στην εκλογική διαδικασία των Κατεχομένων. Ένα γεγονός που το λογικό θα ήταν να δημιουργήσει σκιές στην τουρκική διπλωματική στρατηγική.

Το μαξιλάρι του «Ναι» που είπαν η Τουρκοκύπριοι στο Σχέδιο Ανάν, σε συνδυασμό με την έξωθεν καλή μαρτυρία που τους εξασφάλιζε η παρουσία Ταλάτ στο τιμόνι της τ/κ κοινότητας, έδιναν στην Τουρκία τεράστιο περιθώριο ελιγμών και αξιοσημείωτη απενοχοποίηση. Ο κ. Ταλάτ, άλλωστε, ό,τι κι αν κατά καιρούς εμείς υποστηρίζαμε, είχε πετύχει να εμπεδώσει την εντύπωση διεθνώς ότι επιθυμεί τη λύση του Κυπριακού και εργάζεται για αυτήν, κάτι που ενίσχυε και ο Πρόεδρος Χριστόφιας με τις αλλεπάλληλες σχετικές αναφορές του.

Το αξιοπερίεργο, ωστόσο, όπως εξελίσσονται τα πράγματα, δεν είναι η πιθανολογούμενη βέβαιη εκλογή Έρογλου, αλλά ο δικός μας χειρισμός αυτής της προοπτικής. Διότι, εδώ και τρεις μήνες, θα έπρεπε να φροντίζουμε να διογκώνουμε τη σκιά πάνω από την τουρκική διπλωματία για να την υποχρεώσουμε να πείσει ξανά για την ύπαρξη βούλησης για λύση του Κυπριακού. Θα ήταν χρήσιμο να καταφέρναμε τη δημιουργία των συνθηκών που θα πίεζαν τον κ. Έρογλου να χρειάζεται να αποδείξει πράγματα στη διεθνή κοινότητα την επομένη της εκλογής του. Θα ήταν στρατηγικό πλεονέκτημα, η επόμενη μέρα της εκλογικής διαδικασίας να ήγειρε ζητούμενα για την άλλη πλευρά να απαντήσει.

Δυστυχώς δεν κάναμε τίποτα από τα πιο πάνω, αλλά ακριβώς τα αντίθετα. Επικεντρωθήκαμε σε τρεις εντελώς λανθασμένους άξονες, που όχι μόνο δεν έφεραν τα δέοντα αποτελέσματα για τη δική μας πλευρά, αλλά σε μεγάλο βαθμό έχουν απαλλάξει την Τουρκία από το βάρος της ευθύνης για την επόμενη μέρα. Προτρέχουμε να εξαγνίσουμε τον Ντερβίς Έρογλου πριν καν εκλεγεί και δείχνουμε ότι δύσκολα θα χειριστούμε την πιθανή εκλογή του.

Λάθος πρώτο το ότι η εκλογή Ταλάτ έγινε δικό μας πρόβλημα αντί πρόβλημα της Τουρκίας. Η στρατηγική του Προέδρου Χριστόφια ήταν από την πρώτη μέρα της εκλογής του βασισμένη πάνω στην παρουσία του «συντρόφου» του. Το παραδεχόταν και το διαλαλούσε παντού. Για να τον στηρίξει στις δύο πρόσφατες εκλογικές διαδικασίες των Κατεχομένων, απέφυγε να διαπραγματευτεί κεφάλαια που θα δημιουργούσαν πολιτικό πρόβλημα στον Τ/κ ηγέτη. Τον στήριξε προεκλογικά με δημόσιες δηλώσεις και μπήκε στο παιγνίδι των ξένων, που ζητούσαν απεγνωσμένα την έκδοση κοινού ανακοινωθέντος για να βοηθηθεί. Στρατηγικές επιλογές που μετακύλισαν τη διεθνή πίεση, για κινήσεις που θα βοηθούσαν τον Ταλάτ, από την Άγκυρα στην ελεύθερη Λευκωσία και που μπορούν να δικαιολογήσουν οποιοδήποτε βήμα αντεκδίκησης και δυσπιστίας του Έρογλου.

Λάθος δεύτερο είναι αυτό που επισημαίνεται από την πρώτη στιγμή μέσα από αυτές τις γραμμές. Βιαστήκαμε να προβούμε σε ένα σωρό παραχωρήσεις για να βοηθήσουμε – μεταξύ άλλων – και τον «σύντροφο». Δώσαμε εποίκους και εκ περιτροπής με τρόπο που, αν τα αποδεχθεί η άλλη πλευρά, θα θεωρείται ότι υποχωρεί κιόλας. Συμφωνήσαμε την ύπαρξη προόδου στα θέματα όπου μπορούμε να δώσουμε και αναμένουμε την εκλογική διαδικασία για να συζητήσουμε μετά αυτά που έχουμε να παίρνουμε (ασφάλεια, περιουσίες, εγγυήσεις κ.λπ.). Ο κ. Έρογλου ασφαλώς και δεν θα αναγνωρίσει καμία οφειλή προς τον κ. Χριστόφια. Η Τουρκία πιθανότατα θα επικαλείται τον νέο Τ/κ ηγέτη και μπορεί να δηλώνει ότι τον «πιέζει» κι από πάνω. Και ο Δημήτρης Χριστόφιας θα μιλά για το χτες, την ώρα που οι άλλοι θα απαιτούν για το αύριο.

Λάθος τρίτο είναι το ότι όλο το πολιτικό σύστημα της Κύπρου έσπευσε να προεξοφλήσει την εκλογή Έρογλου και να φροντίσει να σκληρύνει – ο καθένας με τον τρόπο του – τις θέσεις του για το εθνικό ζήτημα. Σε βαθμό μάλιστα που από τη Δευτέρα, νοουμένου ότι ο κ. Έρογλου κερδίσει, θα έχουμε πιθανότατα δύο πλευρές που θα τραβάνε – για τον έξω κόσμο – το σχοινί. Είναι τυχαία πιστεύετε η αναφορά Έρογλου ότι θα «τρελάνει» τον Χριστόφια στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων σε βαθμό που θα τον κάνει να υποχωρήσει; Δεν είναι το αντίθετο που θα ήταν πιο λογικό να συμβεί;

Τα πιο πάνω δείχνουν δυστυχώς την αδυναμία μας να καταστρώσουμε στρατηγική που να βασίζεται σε πραγματικά σενάρια, να έχει αξιόπιστους στόχους, εναλλακτικές επιλογές και περιθώρια ελιγμών. Προεκλογικά αποτύχαμε. Μετεκλογικά έχουμε αφήσει κανένα περιθώριο;