Τώρα που καήκαμε

“Καιγόμαστε όλοι, καίγεται και η οικονομία λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και επείγει η λήψη μέτρων. Αυτό το λέω και ως άνθρωπος και ως κοινωνικός εταίρος και πρέπει να το αντιληφθούν όλοι”. Αυτό δήλωσε ο πρόεδρος Χριστόφιας, επιχειρώντας ενάμισυ χρόνο μετά την έναρξη της βαθιάς οικονομικής κρίσης να προετοιμάσει το έδαφος για τη λήψη των αναγκαίων μέτρων που θα περιορίσουν την αλόγιστη σπατάλη του Κυπριακό κράτος.

Ομολογώ πως μου είναι ιδιαίτερα γαργαλιστικό να ασχοληθώ με το γιατί χρειάστηκε τόσος χρόνος για τον Πρόεδρο και την Κυβέρνηση να αντιληφθούν την κρίση, αλλά και γιατί χρειάστηκε να πετάμε σε περιττές και αστόχευτες, δήθεν κοινωνικές παροχές τόσα εκατομμύρια που σήμερα η οικονομία χρειάζεται για να σταθεί. Θα ήταν επίσης ενδιαφέρον να μελετήσουμε γιατί το κράτος να αναλαμβάνει όλα ανεξαιρέτως τα δημόσια έργα, κυρίως με ανάδοχο ένα συγκεκριμένο προσφοροδότη, και δεν δίνει ορισμένα στον ιδιωτικό τομέα με τη μέθοδο της αυτοχρηματοδότησης. Όπως και θα ήταν χρήσιμο να δούμε πως οι Κυβερνητικές επιλογές οδήγησαν τόσες χιλιάδες κόσμο στην ανεργία, μέσα από τη δαιμονοποίηση του κέρδους.

Δεν είναι όμως πρόθεση μου σήμερα η κριτική. Κι αυτό γιατί και έχει γίνει από πολύ νωρίς μέσα από αυτές τις γραμμές, αλλά και διότι σήμερα που επιτέλους έχουν αντιληφθεί εκεί πάνω στο προεδρικό τη δεινή θέση στην οποία η κρίση και οι χειρισμοί τους μας έχουν φέρει, δεν είναι η κατάλληλη ώρα για πανυγηρικούς. Αντιθέτως, είναι ίσως χρήσιμη στιγμή για επαναδιατύπωση προτάσεων που ίσως, αν η Κυβέρνηση έχει αντιληφθεί ότι δεν έχει το αλάθητο, μπορούν να βοηθήσουν.

Τα μέτρα της Κυβέρνησης, όπως συζητούνται, είναι ασφαλώς προς την σωστή κατεύθυνση, ανεξάρτητα αν κάποιος έχει επί μέρους διαφωνίες και διαφοροποιήσεις. Το ζητούμενο σε σχέση με αυτά, είναι να τολμήσει μια αριστερή διακυβέρνηση να τα εφαρμόσει στην πράξη και χωρίς να ταλαντεύεται όποτε υπάρχει πίεση. Το πρόβλημα τώρα, σε σχέση με τα μέτρα αυτά, είναι ο μονοδιάστατος προσανατολισμός τους. Γιατί, κατά τη γνώμη μου, η αντιμετώπιση της κρίσης θα έπρεπε να λαμβάνει εξίσου υπόψη με την περικοπή των αλόγιστων δαπανών και δύο άλλες προτεραιότητες. Τις δομικές αλλαγές στη λειτουργία του δημοσίου, αλλά και την παροχή κινήτρων που θα δημιουργούν ανάπτυξη και θα βοηθούν την πραγματική οικονομία.

Εγώ συμφωνώ με την άποψη που εξέφρασε ο Πρόεδρος στην ΓΣ του ΚΕΒΕ, ότι δεν είμαστε στην κατάσταση που έχει περιέλθει η Ελλάδα. Θα διαφωνήσω όμως μαζί, στο ότι δεν μπορούμε να φτάσουμε εκεί. Μια χαρά μπορούμε, αν ακολουθήσουμε το πρότυπο που υιοθετήσαμε τα δύο τελευταία χρόνια, είτε με τα συγκεκριμένα μέτρα, είτε χωρίς αυτά. Κι αυτό γιατί έστω και αν ξοδεύουμε λιγότερα, αν δεν επαναφέρουμε την ανάπτυξη σε θετικά πρόσημα, τότε απλά θα καθυστερήσουμε το χρονικό ορόσημο της παντελούς οικονομικής αδυναμίας.

Ήρθε η ώρα, ο κ. Χριστόφιας που “φορτώθηκε” – όπως διατείνεται – τη διαχείριση της τύχης του Κυπριακού κράτους, να αφήσει στην άκρη τις ιδεοληψίες και να παράσχει στον ιδιωτικό τομέα τις προϋποθέσεις για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης. Αυτή είναι η δουλειά ενός δυτικού κράτους σε ώρα κρίσης. Να βρει την διέξοδο και να στρώσει το χαλί στις υφιστάμενες επιχειρήσεις του να ανακάμψουν και σε νέες να δημιουργηθούν, προκειμένου να κερδίζουν, να δουλεύει ο κόσμος και να εισπράττει το κράτος χρήματα μέσω φόρων.

Σήμερα στην Κύπρο, δεινοπαθούν οι τομείς του Τουρισμού, των Ακινήτων και της αγοράς Αυτοκινήτων κατά κύριο λόγο. Εκεί ακριβώς, είναι που η Κυβέρνηση πρέπει να δείξει τόλμη, αποφασίζοντας ακόμη και ισχυρή μείωση (έστω και προσωρινή) στα ποσοστά φορολογίας του κάθε τομέα, προκειμένου να καταφέρει την αναθέρμανση των αγορών, την εισροή ξένων κεφαλαίων και την πρόκληση ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής. Ταυτόχρονα, έχει υποχρέωση η Κυβέρνηση να βοηθήσει νέες και καινοτόμες επιχειρήσεις που μπορούν να ανοίξουν νέες αγορές, αλλά και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις αναβάθμισης του προϊόντος μας στην Παιδεία, την Υγεία, την έρευνα και την τεχνολογία. Είμαστε μικρή χώρα και μπορούμε να επεκταθούμε σε νέους τομείς δράσης, χωρίς μεγάλα κόστη και κινδύνους. Αντίθετα μπορούμε να διασπείρουμε το ρίσκο.

Αλλά, και το κράτος. Το νοικοκύρεμα δεν έχει να κάνει μόνο με τους μισθούς. Έχει να κάνει με την δομή, την εξυπηρέτηση του πολίτη, τη γραφειοκρατεία, τη διαφθορά, την αλληλοεπικάλυψη νόμων και αρμοδιοτήτων που δυσκολεύουν όλους. Προτάσεις υπάρχουν πολλές για να εκσυγχρονιστούμε ως χώρα. Θέληση υπάρχει;