«Οποιοσδήποτε θεωρεί ότι ο πατριωτικός ρεαλισμός του Γλαύκου Κληρίδη θα οδηγούσε σε αποδοχή διευθέτησης δεν περιλαμβάνει την Κύπρο ολόκληρη, προσβάλλει τη μνήμη του»
Συνέντευξη στην Εφημερίδα “Η Καθημερινή” και τη δημοσιογράφο Μαρίνα Οικονομίδου.
Η Πενταμερής είναι η μεγάλη ευκαιρία του προέδρου να επαναφέρει την αξιοπιστία του, αναφέρει στη συνέντευξή του στην «Κ» ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Μιχάλης Σοφοκλέους. Παραδεχόμενος ότι έγιναν εξαιρετικά άστοχες δηλώσεις που έχουν προκαλέσει σύγχυση και σκιές στις προθέσεις μας για το τι θέλουμε στο Κυπριακό, σημειώνει πως όποιος τοποθετείται διαφορετικά στις αρχές, τις διακηρύξεις του ΔΗΣΥ, εναντιώνεται στον Συναγερμό.
Αν και όπως σημειώνει η κυβέρνηση έχει χειριστεί πολύ καλά την περιπέτεια της πανδημίας, υπογραμμίζει πως δημιουργήθηκαν εντυπώσεις νεποτισμού, επιδειξιομανίας και αλαζονείας που πλήγωσαν τον συναγερμικό κόσμο και πως από κυβέρνηση και Βουλή, λείπει η αίσθηση του συντονισμού.
- Ως κυβέρνηση και ΔΗΣΥ βρίσκεστε στο στόχαστρο για ζητήματα που αφορούν την διαπλοκή και τη διαφθορά. Αυτό δεν θα έπρεπε να κτυπήσει καμπανάκι για αλλαγή πλεύσης;
Καμπάνα, όχι καμπανάκι. Και επειδή αναφέρεστε στο κυπριακό επενδυτικό πρόγραμμα, η θέση μου είναι ξεκάθαρη. Αυτό μας βοήθησε να ορθοποδήσουμε μετά την οικονομική κρίση του ΄13. Η διαχείριση του όμως, έπρεπε να γίνει με πιο σωστούς μηχανισμούς και ελέγχους για να μην υπάρχουν οι τρύπες που εκμεταλλεύθηκαν διάφοροι και μας ντρόπιασαν. Κυρίως, η οικονομία έπρεπε να ξεκινήσει έγκαιρα να μετατοπίζεται από τις πολιτογραφήσεις, που όλοι μπορούσαμε να εκτιμήσουμε ότι δεν ήταν βιώσιμες, προς το νέο αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας. Όπως περιγράφεται αναλυτικά στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης. Σήμερα, πρέπει να αποκαταστήσουμε το τρωθέν κύρος της χώρας και – κυρίως – να μπορέσει η οικονομία να ξαναξεκινήσει με νέο σχεδιασμό, βγαίνοντας από την πανδημία.
Θέλω να υπογραμμίσω κάτι: Οι λύσεις στα προβλήματα πρέπει να είναι ψύχραιμες και θεσμικές. Δεν είναι με συνθήματα και λαϊκά δικαστήρια που θα επανέλθει η εμπιστοσύνη του κόσμου στο πολιτικό σύστημα.
Χρειάζεται ανασύνταξη η παράταξη. Επειγόντως να αναδείξει ξανά την κλασική φυσιογνωμία του Συναγερμού ως κόμμα αρχών και μεγάλων οραμάτων, προσαρμοσμένων στη σύγχρονη εποχή.
- Γιατί όμως να σας δοθεί μία δεύτερη ευκαιρία δεδομένων των όσων έγιναν;
Η πράξη έδειξε ότι οι λύσεις μπορεί να έρθουν μόνο με τον ΔΗΣΥ. Ακόμα και σε αυτές τις συνθήκες, αποδείξαμε την ικανότητα να διαχειριστούμε και τις πλέον δύσκολες καταστάσεις. Είναι η κυβέρνηση και ο ΔΗΣΥ που, και πάλι, βγάζουν την Κύπρο από τη νέα περιπέτεια της πανδημίας. Μια ακροβασία που διαρκώς ζυγίζεις ζωές ανθρώπων από τη μία και επιβίωση εργαζομένων και επιχειρήσεων από την άλλη. Υπάρχουν άνθρωποι και δουλειές που επιβιώνουν αποκλειστικά από το κράτος εδώ και ένα χρόνο. Αν είχαμε και τις κρατικές εγγυήσεις για τα τραπεζικά δάνεια, ίσως να έχουμε το καλύτερο πρόγραμμα στήριξης σε όλο τον κόσμο. Σκεφτήκατε να μην είχαμε αυτές τις δυνατότητες; Αλλά και ότι οι δυνατότητες υπάρχουν ως αποτέλεσμα ακριβώς της διακυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη; Στο εξωτερικό μας κατατάσσουν πέμπτους παγκοσμίως και πολλοί εδώ νοιώθουν ότι αποτύχαμε.
Δεν θα το κρύψω όμως: χρειάζεται ανασύνταξη η παράταξη. Επειγόντως να αναδείξει ξανά την κλασική φυσιογνωμία του Συναγερμού ως ένα κόμμα αρχών και μεγάλων φιλόδοξων οραμάτων, προσαρμοσμένων στη σύγχρονη εποχή. Έτσι αντιμετωπίζεται το πρόβλημα και όχι δημιουργώντας μία βουλή Βαβέλ, με επιλογές ακυβερνησίας όπως κάποιοι προτείνουν.
Αδικείται το μεγάλο κυβερνητικό έργο από αστοχίες. Πολιτικές δυνάμεις προτείνουν ουσιαστικά να «καεί η χώρα» για να εκδικηθούν την κυβέρνηση.
- Αποσύρατε όμως τις κρατικές εγγυήσεις, απορρίπτοντας τις αλλαγές του ΔΗΚΟ;
Μποϋκοταρίστηκε το σχέδιο από την αντιπολίτευση και αυτό με πληγώνει. Πρέπει άμεσα να επανέλθει. Ένα είναι οι ευγενείς φιλοδοξίες του καθενός, άλλο να θέλουν να τινάξουν τη χώρα στον αέρα για να τις ικανοποιήσουν. Κάτι που είδαμε και στον προϋπολογισμό.
Δε μπορεί να συνεχίσει αυτή η τοξικότητα, δεν μπορεί κάποιοι να εμφανίζονται διατεθειμένοι να θυσιάσουν τα πάντα για σκοπιμότητες. Να προτείνουν ουσιαστικά να «καεί η χώρα» για να εκδικηθούν την κυβέρνηση. Τέτοια έγιναν σε πολλές χώρες και τόσο οι πολίτες τους, όσο και η δημοκρατία, δυστύχησαν. Αλίμονο να το ζήσουμε και αυτό στην Κύπρο.
- Εδώ όμως το υπουργικό συμβούλιο δεν έχει καταφέρει να τηρήσει τον κώδικα για τη σύγκρουση συμφερόντων, μπορούμε να λέμε για εφαρμογή μεταρρυθμίσεων;
Μόνο η απόλυτη διαφάνεια λύνει τα θέματα διαφθοράς. Δεν υπήρχε αυτή η κουλτούρα στην Κύπρο. Σήμερα δεν πάει άλλο. Και αυτό απαιτεί σιδεροκέφαλους θεσμούς. Δεν θα υπεισέλθω σε θέματα δικαιοσύνης διότι υπάρχουν διαδικασίες που τρέχουν.
Πολιτικά όμως, πρέπει να υπάρξει και μία παραδοχή λαθών και υπερβολών. Διότι δημιουργήθηκαν εντυπώσεις νεποτισμού, αλαζονείας και επιδειξιομανίας που πλήγωσαν το κύρος και τη φυσιογνωμία της παράταξης, αλλά και καταρράκωσαν την υπερηφάνεια του κόσμου του Συναγερμού.
5. Μιλάτε για τον οικογενειακό περίγυρο του Προέδρου και τα χρυσά διαβατήρια;
Μιλώ για πολλές εντυπώσεις που δόθηκαν, ιδιαίτερα μετά τις προεδρικές εκλογές του 2018. Κακές νοοτροπίες που πρέπει άμεσα και να αλλάξουν και να φαίνεται ότι άλλαξαν. Αδικείται το μεγάλο κυβερνητικό έργο από αυτές τις αστοχίες. Με σεμνότητα και ταπεινότητα, να προχωρήσουμε στο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα, στην προσπάθεια λύσης του κυπριακού, στην εφαρμογή της διαφάνειας, στο χειρισμό της πανδημίας. Και να δώσουμε στους νέους μας την πεποίθηση ότι μπορούν να οραματίζονται ένα λαμπρό μέλλον στη δική τους πατρίδα.
Άστοχες δηλώσεις και πληροφορίες που δεν αντιμετωπίστηκαν δημιούργησαν σύγχυση στο Κυπριακό. Η πενταμερής, είναι η μεγάλη ευκαιρία του Προέδρου να επαναφέρει την αξιοπιστία του.
- Ίσως να ήταν καλό για κυβέρνηση και κόμμα αλλαγή προσώπων;
Σε κυβέρνηση και Βουλή, έχει πληγεί η αίσθηση της ομάδας. Αυτή με την οποία είχαμε πορευθεί στην πρώτη θητεία. Υπήρχε τότε ευδιάκριτος συντονισμός, προσανατολισμός, κοινή προσπάθεια. Ήξεραν οι πολίτες που θέλουμε να οδηγήσουμε τη χώρα. Σήμερα φαίνεται μια χαλαρότητα με όλα αυτά να μην είναι ξεκάθαρα. Συγχύζουμε τον κόσμο, η ίδια η κυβέρνηση αδικεί τον εαυτό της. Δεν θα θέσω θέμα προσώπων. Πιστεύω όμως ότι υπάρχει ζήτημα καθαρότητας κατεύθυνσης και συντονισμού, που να ξεκινά από το ίδιο το Προεδρικό.
- Επειδή έχετε αναφέρει το κυπριακό, η παραδοχή προσώπων πως ο Πρόεδρος τους έχει μιλήσει για δύο κράτη αλλά και οι θέσεις στελεχών της ανώτατης πυραμίδας του ΔΗΣΥ, έχουν προκαλέσει σύγχυση. Τι λύση θέλετε τελικά;
Βεβαίως έχει προκληθεί σύγχυση. Κυρίως, έχουν δημιουργηθεί, δικαίως ή αδίκως, σκιές για τις προθέσεις μας στο κυπριακό τόσο διεθνώς όσο και στο εσωτερικό. Αυτό είναι πλέον ένα δεδομένο, που πρέπει να αντιμετωπιστεί καίρια. Έχουμε μία πενταμερή διάσκεψη ενώπιον μας. Όσες αμφιβολίες και αν έχουν δημιουργηθεί, εκεί θα κριθούμε όλοι στην πράξη. Κυρίως, ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Η πενταμερής, είναι η μεγάλη ευκαιρία του Προέδρου να επαναφέρει την αξιοπιστία του.
Θέμα αλλαγής των αρχών του ΔΗΣΥ, δεν έχει θέσει κανένας. Όποιος σκέφτεται ή τοποθετείται διαφορετικά, εναντιώνεται στις αρχές του Συναγερμού.
- Δεν γνώριζε όμως ο κόσμος όταν τον ψήφιζε για άλλες μορφές λύσης…
Θέλω να δώσω μια απόλυτη απάντηση. Ο ΔΗΣΥ, είναι ξεκάθαρος στις αρχές του σε ό,τι αφορά το κυπριακό. Πιστεύουμε στην ανάγκη δυναμικού ειρηνικού συμβιβασμού. Αναγνωρίζοντας τις πραγματικότητες όχι για να συμβιβαστούμε με αυτές, αλλά για να τις διαχειριστούμε. Αυτό οδήγησε στην αποδοχή της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Σεβόμαστε την εθνική συνείδηση και των δύο κοινοτήτων. Έλληνες και Τούρκοι της Κύπρου να συνεργαστούμε όχι για να αλλοτριώσουμε ο ένας τον άλλο αλλά για να κατακτήσουμε από κοινού το λαμπρό μέλλον που δικαιούμαστε. Η διακήρυξη του ΔΗΣΥ προχωρεί και ένα βήμα περισσότερο. Εάν δεν καταφέρουμε αυτή τη στιγμή να πετύχουμε τον στόχο μας, δεν θα σταματήσουμε ποτέ να τον επιδιώκουμε, όσες θυσίες και αν χρειαστούν.
Θέμα αλλαγής των αρχών του ΔΗΣΥ, δεν έχει θέσει κανένας. Όποιος σκέφτεται ή τοποθετείται διαφορετικά, εναντιώνεται στις αρχές του Δημοκρατικού Συναγερμού.
Δεν συμβιβάζομαι ούτε με τη διχοτόμηση, ούτε με σύνορα με την Τουρκία εντός της Κύπρου
- Αυτό το λέτε για τον αναπληρωτή πρόεδρό σας;
Το λέω για όλους μας και προς οποιονδήποτε ειδικά αφορά.
- Η διχοτόμηση συνεπώς δεν συντελείται εκ των πραγμάτων; Δεν έχουν χαθεί οι πρόσφυγες και οι περιουσίες όπως έχει πει ο κ. Γεωργιάδης;
Εγώ δεν δέχομαι δύο πράγματα. Πρώτο, να συμβιβαστώ με τη διχοτόμηση και να παραχωρήσουμε εδάφη, θεωρώντας ότι έτσι θα έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο. Δεύτερο, να έχουμε σύνορα μέσα στην Κύπρο με την Τουρκία. Οποιεσδήποτε σκέψεις συμβιβασμού με αυτό που ονομάζεται πραγματικότητα, είναι και ενάντια στις αρχές του ΔΗΣΥ, αλλά και ενάντια στην επιβίωση του κυπριακού ελληνισμού στην Κύπρο.
Εάν αφέθηκε να νοηθεί, μέσα από ασαφείς και χωρίς δια ταύτα τοποθετήσεις, ότι δεν πρέπει να μείνουμε δεσμευμένοι σε θέματα που συμφωνήσαμε πριν δεκαετίες, ή ότι πρέπει να συμβιβαστούμε με την παρούσα κατάσταση ή ότι είναι αναπόφευκτη η εκπλήρωση των στόχων της Τουρκίας για την Κύπρο, αυτές ήταν εξαιρετικά άστοχες.
Οποιοσδήποτε θεωρεί ότι ο πατριωτικός ρεαλισμός του Γλαύκου Κληρίδη θα οδηγούσε σε αποδοχή διευθέτησης δεν περιλαμβάνει την Κύπρο ολόκληρη, προσβάλλει τη μνήμη του
11. Ο Κληρίδης τι θα έλεγε μπροστά σε όλα αυτά;
Ο Γλαύκος Κληρίδης ανάλωσε τη ζωή του ολόκληρη για να αποφευχθεί η διχοτόμηση. Ακριβώς για να διαφυλάξει τον Ελληνισμό στην Κύπρο. Αυτή είναι και η διττή έννοια του «Την πατρίδα ουκ ελάττω παραδώσω».
Οποιοσδήποτε θεωρεί ότι ο πατριωτικός ρεαλισμός του Γλαύκου Κληρίδη θα οδηγούσε σε αποδοχή οποιασδήποτε διευθέτησης δεν περιλαμβάνει την Κύπρο ολόκληρη, επιτρέψτε μου να πω ότι προσβάλλει τη μνήμη του.
12. Τι θα γίνει στην άτυπη πενταμερή;
Η Τουρκία θα θέσει το θέμα της κυριαρχικής ισότητας. Εκεί εμείς δεν πρέπει να επιτρέψουμε μία νέα συζήτηση για τη βάση λύσης του κυπριακού, αλλά να επιμένουμε ότι πρέπει να συνεχίσουμε από εκεί που είχαμε μείνει στο Κραν Μοντανά και τη συμφωνία του Βερολίνου που ακολούθησε. Δύο είναι τα κορυφαία ζητήματα που εκκρεμούν: Η πολιτική ισότητα που πρέπει να αντικατοπτρίζεται σε όλες τις εξουσίες που θα παραμείνουν στην κεντρική κυβέρνηση. Αυτές οι εξουσίες πρέπει να μειωθούν στις απολύτως απαραίτητες. Πολύ εσφαλμένα αυξήθηκαν, πιστεύω όμως ότι η μείωσή τους μπορεί να συμφωνηθεί.
Από την άλλη, πολιτική ισότητα και αποτελεσματική συμμετοχή δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς ταυτόχρονη λύση στο θέμα της ασφάλειας. Η Κύπρος δεν μπορεί να παραμείνει όμηρος της Τουρκίας, των εγγυήσεων και των στρατευμάτων της.
13. Είναι η τελευταία ευκαιρία για διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία;
Την επομένη του Κραν Μοντανά, είχα δηλώσει πως δεν είναι η ώρα για μνημόσυνα, διότι πιστεύω ότι το κυπριακό έχει ακόμη μια ευκαιρία στην παρούσα του μορφή. Με τον σοκαριστικό τρόπο που έγινε αντιληπτό ότι η Κύπρος κινδυνεύει από τη μη λύση του κυπριακού, έτσι πρέπει να βάλουμε όλες μας τις δυνάμεις, για να μπει ξανά το κυπριακό σε μια τροχιά διευθέτησης με βάση το παρόν πλαίσιο. Καμία άλλη συνταγή δεν διασφαλίζει τους Έλληνες της Κύπρου.
Και χρειάζεται επιπλέον να εκμεταλλευθούμε και τη διεθνή συγκυρία. Σήμερα, που η Τουρκία οδηγείται σε μια επανατοποθέτηση των σχέσεων της διεθνώς, να καταφέρουμε να βάλουμε το Κυπριακό στις πρώτες προτεραιότητες. Όποιοι πιστεύουν ότι μόνοι μας, με την Τουρκία, μπορούμε να λύσουμε το Κυπριακό, εκφράζουν άλλη μία ουτοπία.
Το μοντέλο μιας πολιτικής που βασίζεται στην κοινωνική συμπάθεια ή στο lifestyle δοκιμάστηκε και απέτυχε. Χρειαζόμαστε πολιτικούς με ανάστημα και με το θάρρος της γνώμης.
14. Δεν θεωρείτε όμως ότι έγιναν λάθος χειρισμοί τα τελευταία χρόνια;
Δεν θα κάνω τον μετά Χριστόν προφήτη, αλλά θα παραπέμψω σε έγκαιρες δημόσιες τοποθετήσεις μου. Όταν για παράδειγμα είχα προτρέψει τον Πρόεδρο να απαντήσει «βεβαίως» στον Μουσταφα Ακιντζί, όταν είχε προτείνει την αποδοχή του πλαισίου Γκουτέρες τον Απρίλιο του 2018. Ή όταν προειδοποιούσα ότι δεν αγόρασε η Τουρκία τα γεωτρύπανα για να τα βλέπει στο Λιμάνι, αλλά για να τα χρησιμοποιήσει, προτείνοντας παράλληλα την πρόσκληση στους Τουρκοκυπρίους για συμμετοχή σε Επιτροπή για τους υδρογονάνθρακες. Ή ακόμη όταν δεν συμμερίστηκα ότι τα περί Αμμοχώστου ήταν επικοινωνιακά τεχνάσματα, καλώντας σε συναγερμό για την Αμμόχωστο.
Επαναλαμβάνω όμως, ότι μπροστά μας έχουμε τώρα μια σημαντική διάσκεψη και εκεί είναι που πρέπει να επικεντρωθούμε, στηρίζοντας την εθνική προσπάθεια.
15. Αυτό είναι που υπονοείτε προβάλλοντας το «θάρρος της γνώμης»;
Κοιτάξτε, είναι γνωστό ότι προσωπικά, και εντός του ΔΗΣΥ διαχρονικά, στη Βουλή, αλλά και όσο ήμουν στο Προεδρικό, δεν διστάζω να πω ευθέως τη γνώμη μου, ακόμη και εάν αυτή δεν θα αρέσει. Πιστεύω μάλιστα ότι έχω δικαιωθεί σε πολλά ζητήματα. Γενικότερα όμως πιστεύω ότι είναι η ώρα ανθρώπων που μπορούν να αναλάβουν το βάρος να οδηγήσουν τη χώρα μπροστά. Που έχουν την ικανότητα και την προσωπικότητα να αναλάβουν τις ευθύνες μιας νέας αρχής. Το μοντέλο μιας πολιτικής που βασίζεται στην κοινωνική συμπάθεια ή στο lifestyle δοκιμάστηκε και απέτυχε. Χρειάζεται απτές πράξεις, όχι όμορφα λόγια, δεν είναι η ώρα των κομμάτων-πειθαρχημένων στρατών.
Η κοινή μας προσπάθεια και στο κυπριακό και στην εσωτερική διακυβέρνηση είναι μία προσπάθεια αλλαγών, εκσυγχρονισμού και θεσμικής αναζωογόνησης της χώρας. Χρειαζόμαστε πολιτικούς με την κλασσική έννοια, αυτόφωτους, που έχουν το θάρρος της γνώμης τους, το καθαρό μυαλό και το ανάστημα, για να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις σημερινές μεγάλες προκλήσεις.