Η ιστορία επαναλαμβάνεται σαν φάρσα…
Πολλά και ιδιαιτέρως κρίσιμα είναι τα συμπεράσματα και τα όσα απορρέουν από τις εκλογές στην Ελλάδα την περασμένη Κυριακή. Κατ’ αρχάς, κυρίαρχα πολιτικά ζητήματα όπως το μέχρι πού ένας λαός αντέχει τη λιτότητα χωρίς προοπτική. Το πόσο ανεκτή είναι η επιβολή μέτρων από κέντρα των οποίων η διοίκηση δεν είναι εκλεγμένη από τους πολίτες που αφορούν. Για την Ευρώπη, μιλάω που συνεχίζει να αποτυγχάνει στην υπηρέτηση του κοινού οράματος.
Που οδήγησε ένα ιστορικό έθνος, την κοιτίδα της, να παίζει το μέλλον του κορώνα γράμματα μπροστά σε αυτό που χαρακτηρίζεται –ορθά ή λανθασμένα– ως καταπίεση από ευημερούσες χώρες και αγορές.
Το κυριότερο κοινωνικό φαινόμενο που αποδείχθηκε από τις ελληνικές εκλογές είναι το τεράστιο χάσμα γενεών. Αν η ψηφοφορία αφορούσε τους ψηφοφόρους μέχρι 40 ετών, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ θα είχαν πολύ μικρότερα ποσοστά, σε αντίθεση με ΣΥΡΙΖΑ, Χρυσή Αυγή και Ανεξάρτητους Έλληνες που θα είχαν εκτοξευθεί ακόμη περισσότερο.
Πολύ καλύτερα θα πήγαιναν και τα κόμματα που έμειναν εκτός Βουλής. Δείχνουν οι νέοι σε ηλικία άνθρωποι, αλλά και οι παραγωγικές ομάδες του πληθυσμού ότι το κάλεσμα να πληρώσουν βάναυσα το λογαριασμό που τους άφησε η καλοπέραση της προηγούμενης γενιάς, ούτε γοητεύει, ούτε και μπορεί να θεωρηθεί βάση για την παντελή αβεβαιότητα του μέλλοντός τους.
|
Το ΠΑΣΟΚ πληρώνει τα “αρχηγηλίκια” και εξαφανίζεται. Η Νέα Δημοκρατία; |
Εξαιρετικό ενδιαφέρον όμως έχει κατ’ εμέ, η πανωλεθρία των σχημάτων που βασίζονται και εξαρτώνται από το πρόσωπο του αρχηγού. Ο οποίος, ως σχήμα, είχε καταλήξει να είναι το Α και το Ω της παράταξης, να ορίζει και να παύει στελέχη και αξιωματούχους σε όλες τις βαθμίδες κατά το δοκούν, να καθορίζει τη σύνθεση των συλλογικών οργάνων. Προπαντός να καθορίζει χωρίς καμία εσωτερική διεργασία, τη γραμμή, την τακτική και την πολιτική του κινήματος ή της παράταξης.
Είχα πάντα την άποψη ότι η «αρχηγική» είναι μία αποτυχημένη συνταγή πολιτικής. Σίγουρα δεν μπορεί να προσδιορίζει αστικά κόμματα εξουσίας, τα οποία εκ της φύσεώς τους θα έπρεπε να χαρακτηρίζονται από πολυσυλλεκτικότητα. Ενώ την εποχή των μεγάλων ηγετών όλα τα κόμματα αυτού του είδους είχαν εκλεγμένα όργανα και προσωπικότητες που μπορούσαν να συζητήσουν και να αναδιαμορφώσουν απόψεις με τον ηγέτη να συνθέτει και να ενώνει, από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 μέχρι και σήμερα επικράτησε το «παραφύσιν πολιτεύεσθαι» του ενός.
Δεν θα διστάσω να προβλέψω την εξαφάνιση του ΠΑΣΟΚ από την πολιτική σκηνή. Ότι και να κάνει ο κ. Βενιζέλος από εδώ και πέρα, δεν θα μπορέσει να αναστήσει το κόμμα του, που σαν ηλικιωμένος τύπος χωρίς οράματα και στόχους κάθεται και περιμένει το φιλί της ζωής. Δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα.
Τη θέση του ΠΑΣΟΚ την έχει ήδη πάρει ένα άλλο σχήμα που ήδη συμπεριφέρεται σαν ΠΑΣΟΚ από το παρελθόν. Ο ΣΥΡΙΖΑ. Μια περίεργη συλλογή αριστερών «αγωνιστικών» ρευμάτων που διαθέτει ως ενοποιητικό κρίκο ένα νέο άνθρωπο, που κουβαλάει σε σύγχρονη μορφή τα στοιχεία του Ανδρέα Παπανδρέου όταν ήταν εκείνος νέος. Τον Αλέξη Τσίπρα.
Ο κ. Τσίπρας με την σύνθεση, πέτυχε να δώσει στην περιθωριακή αριστερά προοπτική εξουσίας. Ακόμη και όραμα διακυβέρνησης, έστω και αν κατά τη γνώμη μου είναι εντελώς λαϊκίστικο και ανεδαφικό. Πόση διαφορά άραγε έχουν το «Θα καταγγείλω το Μνημόνιο» από το «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» ή το «θα απελάσω τους υπαλλήλους της τρόικας», από το «έξω οι βάσεις του θανάτου»; Συνθήματα κενά περιεχομένου που πετυχαίνουν όμως να κεντρίσουν πολιτικά ένστικτα ενός λαού που αισθάνεται κουρασμένος και καταπιεσμένος.
Αυτές οι πολιτικές βέβαια, όπως τότε που κατέληξαν με το «Τσοβόλα δώστα όλα», το πιθανότερο είναι να οδηγήσουν την Ελλάδα –και την Κύπρο κατ’ επέκταση- στην καταστροφή. Για να μη γίνει αυτό, το λιγότερο που χρειάζεται είναι μια σοβαρή, πλουραλιστική και ενωμένη κεντροδεξιά, που θα μπορεί να θέσει, έστω, με αξιοπιστία το διακύβευμα της ευρωπαϊκής ή περιθωριακής Ελλάδας. Τα προσωποπαγή, τα αρχηγιλίκια, οι αποκλεισμοί και η έλλειψη ανοχής στη μερική ιδεολογική διαφορετικότητα έπαθαν πανωλεθρία. Όλοι έχασαν. Αν δεν πορευθούν μαζί, θα χρεωθούν τη βαριά ιστορική ευθύνη ότι έβαλαν τον εαυτό τους πάνω από την πατρίδα.
Η πολιτική είναι ομαδικό «άθλημα». Η ευθύνη ανήκει πρωτίστως στον μεγαλύτερο. Απ’ εκεί και πέρα ο καθένας αναλαμβάνει την ευθύνη του και το κόστος που της αναλογεί.