ΠΑΣΟΚ Vs ΑΚΕΛ

Το βράδυ της 6ης Μαΐου, μετά τον «πρώτο γύρο» των ελληνικών εκλογών, όπου ουσιαστικά αυτό που έγινε ήταν το ανακάτεμα της τράπουλας για να ξεκαθαρίσουν οι πόλοι του δεύτερου γύρου, είχα επισημάνει τρία πράγματα σε σχετικά σημειώματα σε facebook και twitter, όπως και αργότερα από αυτή τη στήλη:

Πρώτο, ότι το ΠΑΣΟΚ ουσιαστικά απέθανε πολιτικά ως κόμμα εξουσίας. Δεύτερο, ότι γεννήθηκε μία σύγχρονη έκδοση «Ανδρέα Παπανδρέου» στο πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα, προκαλώντας ενθουσιασμό για το άτομό του και «πουλώντας» ελπίδα. Και τρίτο, ότι η μόνη «ευρωπαϊκή» επιλογή για την Ελλάδα θα ήταν η ανασύνταξη όλων των υποστηρικτών της κάτω από τη σκεπή της Νέας Δημοκρατίας, εφόσον το πείραμα του κατακερματισμού, της εγωπάθειας και των προσωποπαγών σχημάτων απέτυχε οικτρά. Μόνο μία τέτοια ΝΔ θα μπορούσε να αναμετρηθεί με τον επελαύνοντα ΣΥΡΙΖΑ.

Τα πρώτα δύο ουσιαστικά έγιναν και το μόνο που απομένει από την κάλπη είναι να αποδειχθούν. Το τρίτο έγινε σε σημαντικό βαθμό, αν και η ΝΔ του Αντώνη Σαμαρά δεν κατάφερε να αποδιώξει το «εγώ» ή την αναζήτηση προσωπικών δικαιώσεων και απέτυχε να φτιάξει ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα με ρεύματα και τάσεις. ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ αναμετρούνται για την εξουσία, λαμβάνοντας στις εκλογές αρνητική ψήφο για τους υπολοίπους παρά θετική για τις απόψεις τους. Σε ένα εντελώς καινούργιο σκηνικό που λίγους μήνες πριν κανείς δεν θα μπορούσε να διανοηθεί.

Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον το πώς ένα κόμμα εξουσίας όπως το ΠΑΣΟΚ, εξοστρακίστηκε ουσιαστικά από την πολιτική σκηνή σε λίγους μήνες. Μιλάμε για κόμμα που μονοπώλησε, σχεδόν, την εξουσία τα τελευταία τριάντα χρόνια. Κόμμα με ισχυρές πελατειακές σχέσεις με τον κόσμο, που του χρωστάει πολύ βαθιές «πολιτικές υποχρεώσεις» τεράστια μάζα του εκλογικού σώματος. Κόμμα που διέθετε απίστευτη οργάνωση σε τοπικό επίπεδο και ακόμη περισσότερο σε συνδικαλιστικό. Κόμμα από το οποίο διορίστηκε, ανελίχθηκε, ενεπλάκη στη διαπλοκή και στήριξε επάνω τη ζωή του πολύς κόσμος.

Το θέμα –κατά τη γνώμη μου– είναι πολύ πιο απλό από όσο δείχνει. Το ΠΑΣΟΚ ήταν ένα κόμμα που η «πραμάτειά» του ήταν η ικανοποίηση της λαϊκής βάσης με εμπόριο ελπίδας και πελατειακή σχέση. Ακόμη και εκσυγχρονιστικές φωνές στο κόμμα, όπως ήταν ο Σημίτης, είχαν δίπλα τους ένα ολόκληρο σύστημα ικανοποίησης αιτημάτων για να αντεπεξέλθουν. Ο δε Γ. Παπανδρέου εξελέγη με το «λεφτά υπάρχουν». Και εκεί άρχισε η κατηφόρα. Διότι από τη μία το κόμμα δεν μπορούσε να «εξυπηρετήσει» πλέον τους «πελάτες» του και από την άλλη δεν ήταν διατεθειμένο να προχωρήσει στις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές για να εξυγιανθεί η χώρα και να επανέλθει. Τα δανεικά κόπηκαν ως μέσο άσκησης μικροπολιτικής. Και έμαθε και το ΠΑΣΟΚ, όπως πολλοί στην Ευρώπη, ότι τα κράτη ναι, είναι δυνατόν να χρεοκοπήσουν…

Στην Κύπρο έχουμε το ΑΚΕΛ που προσπάθησε με την εκλογή του να ασκήσει πολιτική ΠΑΣΟΚ. Εξανέμισε το δημοσιονομικό πλεόνασμα και δημιούργησε έλλειμμα σε δύο μόλις χρόνια, σκορπούσε συντάξεις και μπόνους χωρίς καμία διάκριση, μεγάλωσε την κρατική μηχανή κατά 5.000 και περισσότερους υπαλλήλους. Για να τα κάνει αυτά πιο εύκολα, δεν δίστασε να επιχειρήσει την πώληση του χρυσού, αλλά και να καταφύγει σε συνεχή αδιάκριτο δανεισμό. Μέχρι που οι αγορές, εξαιτίας και της κρίσης, δεν μας δάνειζαν πλέον.

Η «ατυχία» του ΑΚΕΛ ήταν ότι η παγκόσμια κρίση έκανε την ανάδειξη τέτοιων φαινομένων μη ορθολογικής διαχείρισης και πιο εσπευσμένη και πιο σκληρή και δυναμική. Έτσι η Κύπρος σε λίγα μόλις χρόνια, έγινε η πρώτη υποψήφια για χρεοκοπία χώρα και δεν μπορεί πλέον να δανειστεί χωρίς τον μηχανισμό ή την «ελεγχόμενη» για τη διαφάνειά της εξασφάλιση χρηματοδότησης από τρίτη χώρα. Ο συνεχής δανεισμός μάλιστα δημιουργεί ιδιαίτερα δυσβάστακτες υποχρεώσεις για το μέλλον.

Μέσα σε μία μόλις πενταετία έχουμε φτάσει στο σημείο που το ΑΚΕΛ ούτε να εξυπηρετήσει τους «δικούς του» μπορεί, αλλά ούτε και να εξυγιάνει το κράτος έχει τη διάθεση. Χιλιάδες κόσμου οδηγείται στην ανεργία. Στην Ελλάδα, το ΠΑΣΟΚ πλήρωσε αυτή του την αδυναμία με ουσιαστική εξαφάνιση. Στην Κύπρο, υπάρχει μεν ένας ισχυρός πόλος εξουσίας χωρίς φυγόκεντρες τάσεις όπως ο ΔΗΣΥ, αλλά δεν υπάρχει κατάσταση που να γοητεύει όπως ο Αλέξης Τσίπρας. Το τι θα γίνει τελικά, θα το δούμε και εμείς σε λίγο καιρό. Όλα τα ενδεχόμενα πάντως είναι πλέον ανοικτά.