Έχει ολοκληρωθεί το πρώτο κύμα των δημοσκοπήσεων μετά το καλοκαίρι και τις τελικές αποφάσεις των κύριων κομμάτων. Και είναι από τις λίγες φορές που από όποιον και αν πραγματοποιήθηκαν, έχουν στοιχεία κοινά και πρωτοφανή για τα Κυπριακά δεδομένα.
Περιγράφουν πρώτα απ’ όλα μια πρωτόγνωρη κατάσταση “κατάθλιψης” και ένα περιβάλλον όπου και η ελπίδα δείχνει να βρίσκεται σε χειμερία νάρκη. Όσο και αν αυτό δείχνει μια μεγάλη δόση ωριμότητας από τους πολίτες που αντιλαμβάνονται πλήρως την δύσκολη κατάσταση της χώρας, εντούτοις η ολοκληρωτική απαισιοδοξία που επικρατεί εμπεδώνει ένα περιβάλλον τεράστιας δυσπιστίας.
Το δεύτερο εκπληκτικό είναι η καθολική απόρριψη του Προέδρου Χριστόφια. Αμφισβήτηση που έχει σπάσει δύο θεμελιωμένα στην κοινή γνώμη ταμπού. Πρώτα, τον υπέρμετρο σεβασμό που επέδειχναν οι Κύπροι στο θεσμό του προέδρου. Αυτός έχει χαθεί. Κυρίως όμως, τη μονολιθικότητα της κοινωνικής βάσης του ΑΚΕΛ για την προστασία της πολιτικής του παρουσίας. Είναι σοκαριστικό, το μισό σχεδόν ΑΚΕΛ, να αμφισβητεί το φυσικό του ηγέτη και να το δηλώνει κιόλας. Αυτό που αμφισβητείται στην πράξη, είναι η ικανότητα της αριστεράς να διαχειρίζεται την εκτελεστική εξουσία.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, ο κάθε υποψήφιος καλείται να διαχειριστεί μια περίεργη και καθόλου συμβατική πραγματικότητα. Ας τους πάρουμε έναν έναν.
|
Για να χάσει ο Νίκος Αναστασιάδης, θα πρέπει να συντελεστούν δύο θαύματα μαζί |
Υπό πολλές προϋποθέσεις ο κ. Λιλλήκας, θα μπορούσε να κερδίσει τον κ. Αναστασιάδη, επενδύοντας στη δυνατότητα μιας εντυπωσιακής προεκλογικής παρουσίας, την οποία και έχει. Αυτό επιχείρησε να κτίσει στην αρχή, προσδίνοντας στην υποψηφιότητα του αντισυστημικά χαρακτηριστικά. Στρατηγική που ο ίδιος χάλασε, όταν πίστεψε στη δυνατότητα να προσεγγίσει το ΔΗΚΟ και μπήκε στο κομματικό παιγνίδι. Σήμερα ο κ. Λιλλήκας έχει κεφαλοκλειδώσει την τακτική του ανάμεσα σε δυο συμπληγάδες. Από τη μια, αν περάσει στο Β’ γύρο, τότε θα πρέπει να συνεργαστεί με το ΑΚΕΛ, κάτι που δεν σηκώνει σήμερα η κοινή γνώμη. Από την άλλη, ενώ λογικά προσπάθησε να κεφαλαιοποιήσει την όποια αντίδραση στο πρόσωπο του κ. Αναστασιάδη, το έπραξε συνοδεύοντας το με ακραίες τοποθετήσεις για το Κυπριακό, την οικονομία, το μνημόνιο, το φυσικό αέριο. Όσοι δεν θέλουν τον Νίκο Αναστασιάδη όμως, δεν θέλουν πολύ περισσότερο άλλο ένα πείραμα μετά το αποτυχημένο του Χριστόφια. Και ο κ. Λιλλήκας κατέστησε τον εαυτό του ένα εξαιρετικά επικίνδυνο πολιτικό ρίσκο.
Ο κ. Μαλάς έχει τον πιο άχαρο ρόλο σε αυτές τις εκλογές. Η υποψηφιότητά του δεν φέρει χαρακτηριστικά προοπτικής, αλλά διαχείρισης κρίσης. Μιας κρίσης που επιχειρεί να διαχειριστεί με πρώτο γνώμονα την προστασία του ανθρώπου που τη δημιούργησε. Δεν μπορεί αυτό να πετύχει. Και δεν μπορεί καν να συσπειρώσει το ΑΚΕΛ, που αντιδρά στην προεδρία Χριστόφια. Αυτή ακριβώς η αντίδραση, πιθανότατα θα προκαλέσει κύματα αποχής στις τάξεις του κυβερνώντος κόμματος. Και η αποχή είναι το ένα από τα τρία βασικά κριτήρια που θα καθορίσουν το εάν ο κ. Αναστασιάδης θα εκλεγεί από τον 1ο ή τον 2ο γύρο. Διότι – αν δεν αλλάξει κάτι εξαιρετικά δραματικά – θα εκλεγεί.
Σήμερα, παρά την προσχώρηση του ΔΗΚΟ στο “άρμα” της υποψηφιότητας του, ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ παρουσιάζεται καθηλωμένος σε ποσοστά. Η κούπα από την οποία έχει να αντλήσει περιορίζεται από την ώρα που η συσπείρωση του ΔΗΣΥ είναι ήδη τόσο υψηλή. Η μεγάλη παράσταση νίκης είναι πιθανόν να προκαλέσει αποχή και από δυνητικούς του ψηφοφόρους, νέους κυρίως και άλλους προβληματισμένους που τον θεωρούν μεν “αναγκαίο κακό”, αλλά προτιμούν να εκλεγεί χωρίς την ψήφο τους. Από την άλλη όμως, το ΔΗΚΟ, θα του προσθέσει με την αξιοζήλευτη οργανωτική του ικανότητα, πολύ περισσότερο από ότι σήμερα. Η δε ποιοτική του υπεροχή έναντι των άλλων δύο υποψηφίων, δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια. Ο Κύπριος σήμερα, δεν θα ρισκάρει. Για να χάσει ο Νίκος Αναστασιάδης, θα πρέπει να συντελεστούν δύο θαύματα μαζί. Να περάσει ο κ. Λιλλήκας στο 2ο γύρο και να πάρει ο ίδιος ποσοστό κάτω από 45%. Δεν το νομίζω. Αυτά, δεν γίνονται.
Αν θα έχουμε εκλογές ενός ή δύο γύρων θα εξαρτηθεί από την αποχή και την προέλευσή της, την ποιοτική υπεροχή και την κοινωνική δυναμική. Τα πρώτα δύο ο κ. Αναστασιάδης τα έχει εν πολλοίς με το μέρος του και δεν δείχνει κανείς ικανός να του τα αποστερήσει. Μοναδικό του ζητούμενο είναι να εμπνεύσει τους προβληματισμένους για τη δυνατότητά του να επανεκκινήσει τη χώρα. Τότε θα τελειώνει από την πρώτη Κυριακή και θα έχει περισσότερη ανοχή στην αρχή της εξαιρετικά δύσκολης προεδρίας του.