The Barbara Streisand effect

Το 2003 ο φωτογράφος Κένεθ Άντελμαν δημοσίευσε στην πασίγνωστη ιστοσελίδα pictopia.com μια συλλογή από 12.000 φωτογραφίες της ακτής της Καλιφόρνιας. Η συλλογή είχε μάλιστα ως στόχο τη στοιχειοθέτηση της διάβρωσης της ακτογραμμής. Μία λοιπόν εκ των φωτογραφιών απεικόνιζε την παραθαλάσσια έπαυλη της πασίγνωστης Αμερικανίδας ηθοποιού Μπάρμπρα Στρέιζαντ, η οποία, επικαλούμενη προστασία προσωπικών δεδομένων, μήνυσε τον καλλιτέχνη και την pictopia, ζητώντας αποζημιώσεις 50 εκατομμυρίων δολαρίων. Τον επόμενο μήνα μόνο, επισκέφθηκαν την ιστοσελίδα, προκειμένου να δουν τη φωτογραφία, πέραν των 420.000 ατόμων.

Έκτοτε, το να καθίσταται μπούμερανγκ η προσπάθεια λογοκρισίας, απαγόρευσης ή απόσυρσης μιας πληροφορίας από το Διαδίκτυο, με το να έχει ως αποτέλεσμα την πολύ ευρύτερη διασπορά της, ονομάζεται The Streisand effect.

Το 2002 επίσκοποι της Καθολικής Εκκλησίας στο Μεξικό διαμαρτύρονταν έντονα για την ταινία του Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ «El Crimen del Padre Amaro», εξαιτίας μιας σκηνής, όπου ένας ιερέας εμφανιζόταν ερωτευμένος με μια νεαρή. Ως αποτέλεσμα των διαμαρτυριών, η ταινία έγινε η πλέον επιτυχημένη στην ιστορία του Μεξικού με τους πιο πολλούς θεατές και προτάθηκε για αρκετά σημαντικά βραβεία. Κάτι σαν το Trainspotting αργότερα.

Τον Απρίλιο του 2007 η νομική υπερπροσπάθεια της Κινηματογραφικής Ένωσης των ΗΠΑ να αποσυρθεί ο κρυπτογραφημένος κωδικός που κλείδωνε τα DVD (το AACS Key), που είχε αποκαλυφθεί σε ένα φόρουμ, οδήγησε σε τέτοια διασπορά του κωδικού, που πέραν των 280.000 ιστοσελίδων που αναδημοσιεύτηκε, τυπώθηκε σε μπλουζάκια, έγινε τατουάζ και τραγούδι που παίζει ακόμη στο youtube. Θεωρείται μέχρι και σήμερα ο πιο διάσημος αριθμός του Διαδικτύου.

Τον Ιανουάριο του 2010, ο τότε αρχηγός της Αγγλίας και της Τσέλσι, Τζον Τέρρι, προσπάθησε με την έκδοση δικαστικού διατάγματος να απαγορεύσει δημοσίευση τετράμηνης προσωπικής του σχέσης με σύντροφο συμπαίκτη του. Αποτέλεσμα του διατάγματος ήταν να γίνει εντός 24 ωρών πρωτοσέλιδο η σχέση σε όλες της αγγλικές ταμπλόιντ.

Τον Νοέμβριο του 2009 ο γ.γ. της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ κατηγόρησε από το βήμα της Βουλής των Αντιπροσώπων συγκεκριμένο μπλογκ ότι απεργάζεται ακόμη και τη φυσική εξόντωση του Προέδρου Χριστόφια, αναφερόμενος σε ευτελή σχόλια του christofias-watch. Εκείνη την ημέρα αρκετοί από εμάς μάθαμε την ύπαρξη του συγκεκριμένου μπλογκ στο Διαδίκτυο, το επισκεφθήκαμε για πρώτη φορά, γελάσαμε με την προσπάθεια στοχοποίησης ενός περιθωριακού ιστοχώρου και της κατασκευής σκευωρίας ενάντια στον Πρόεδρο, για να τον λυπηθούμε και μείναμε μέχρι εκεί. Στο θέμα δεν δόθηκε και τρομερή έκταση.

Τον Μάρτιο του 2010 ο δημοσιογράφος της εφημερίδας «Πολίτης» Μακάριος Δρουσιώτης κινήθηκε νομικά εναντίον του συγκεκριμένου μπλογκ, εφόσον θεώρησε ότι μέσα από ένα κατάπτυστο κείμενο με αναφορές σε εκδικητικές ενέργειες σε άλλες χώρες, παρακινείτο κόσμος να κινηθεί κατά της ζωής του.

Τον Μάιο του 2010 η Αστυνομία εφόρμησε τις πρωινές ώρες στο σπίτι του φερόμενου ως διαχειριστή του ιστοχώρου, τον συνέλαβε και κατάσχεσε τους υπολογιστές του. Το συγκεκριμένο μπλογκ έγινε πρωτοσέλιδο Κυριακής σε όλες τις εφημερίδες της Κύπρου, δημιουργήθηκαν για τον δικηγόρο διαχειριστή πολλές ομάδες στήριξης σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το facebook και το κείμενο αναδημοσιεύθηκε σε πάρα πολλούς χώρους, ακόμη και στην ίδια την εφημερίδα που εργάζεται ο κ. Δρουσιώτης. Κόμματα και άλλοι εξέδωσαν ανακοινώσεις, ενώ εγείρεται θέμα ελευθερίας λόγου και παρακολούθησης της δραστηριότητας πολιτών μέσα στο Διαδίκτυο.

Αν σκοπός της κίνησης εναντίον του μπλογκ ήταν να προστατευθεί ο δημοσιογράφος από τις παραινέσεις του προκλητικού κειμένου, αυτός απέτυχε, εφόσον έγινε κοινωνός του κειμένου όλη η Κύπρος. Αν σκοπός ήταν να λογοκριθεί και να φυλακιστεί μια ακραία εστία κριτικής κατά του Προέδρου Χριστόφια, επίσης απέτυχε, εφόσον δημιούργησε υποστηρικτικό κίνημα από πολίτες που καθόλου δεν συμμερίζονται τις απόψεις του. Το σίγουρο είναι ότι τέτοια διαφήμιση και τέτοια επισκεψιμότητα όπως αυτή που ΑΚΕΛ, κράτος και ΜΜΕ έδωσαν στο christofias-watch, ο όποιος διαχειριστής του δεν την έβλεπε ούτε στα όνειρά του.