The Instagram fail

Ο κόσμος έχει αλλάξει εύλογα, μετά και τα όσα συμβαίνουν ανά την υφήλιο τον τελευταίο καιρό. Εκεί –για παράδειγμα– που στην Ευρώπη οι πολίτες χωρίζονταν στους πιο ανοιχτόμυαλους ευρωπαϊστές (σοσιαλδημοκράτες ή κεντροδεξιούς) και τους πιο συντηρητικούς (αριστερούς ή ακροδεξιούς), σήμερα ο διαχωρισμός αυτός έχει αλλάξει.

Δυο κοινωνίες υπάρχουν πλέον στον δυτικό κόσμο. Χωρίς ο διαχωρισμός να είναι ακριβής –από την ώρα που χρησιμοποιούνται ηλικιακά κριτήρια– εντούτοις η καλύτερη μέθοδος για να εξηγηθεί είναι αν χωρίσουμε τις γενιές άνω των 40 ετών με εκείνες κάτω από το συγκεκριμένο ορόσημο. Οι άνθρωποι δηλαδή που έζησαν την περίοδο της μεγάλης επίπλαστης και δανεικής ευημερίας, έναντι εκείνων που σήμερα καλούνται να πληρώσουν τον πολύ ακριβό λογαριασμό.

Οι παλαιότερες των γενεών είναι πιο δεκτικές στα προηγούμενα συστήματα εξουσίας και πιο «νομοταγείς» στην επιβολή διάφορων «κανονισμών» και συμβιβασμών, με την επίκληση της ανάγκης. Οι νεότερες, όμως, ή όσοι σκέφτονται όπως αυτές, έχουν πολύ πιο ανεπτυγμένη την παγκοσμιοποιημένη αντίληψη. Την κατανόηση του πόσο επηρεάζει τη ζωή τους το τι συμβαίνει διεθνώς. Οι κάτω των 40, είναι εκείνοι που μπορούν να αποδεχθούν τις σύγχρονες πραγματικότητες καλύτερα, μόνο εάν τους πείσεις για την αναγκαιότητα τους. Και είναι το πλήθος που μαζικά θα αντιδράσει σε παγκόσμιο επίπεδο, εάν αισθανθεί ότι παραβιάζονται οι εντελώς καινούργιοι ηθικοί κανόνες.

Όσο και εάν στην Κύπρο δεν συζητάμε ποτέ δημοσίως θέματα που απασχολούν κατά κόρον τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο, μάλλον επειδή όσοι διεξάγουν τον δημόσιο διάλογο δεν είναι ικανοί να τα διαχειριστούν, εντούτοις καλό θα ήταν να αντιληφθούμε ότι την τελευταία εβδομάδα, μια ειρηνική επανάσταση διατάραξε το παγκόσμιο. Και αναφέρομαι στη χιονοστιβάδα των αντιδράσεων εναντίον της πρόθεσης του Instagram να αλλάξει τους όρους και προϋποθέσεις της χρήσης του.

Το Instagram –για όσους δεν ξέρουν– είναι μια εφαρμογή που σου επιτρέπει να ανεβάζεις στο διαδίκτυο φωτογραφίες επεξεργασμένες με πολύ ευκολόχρηστα εφέ. Πλείστες των φωτογραφιών που ανεβάζονται σήμερα στο Facebook και το Twitter, έχουν περάσει από τη συγκεκριμένη εφαρμογή. Εκατομμύρια κόσμου το χρησιμοποιούν, όπως και δεκάδες χιλιάδες Κύπριοι. Το Instagram μάλιστα, πουλήθηκε πριν από λίγο καιρό στο Facebook, έναντι του αστρονομικού ποσού του ενός δισ. δολαρίων. Εκπληρώνοντας το όνειρο των δημιουργών του, που χρυσοπούλησαν το δικό τους start-up. Ένα όνειρο που σήμερα συμμερίζεται η πλειοψηφία των νέων ανθρώπων.

Εύλογα, οι νέοι ιδιοκτήτες επιχείρησαν να καταστήσουν την εφαρμογή κερδοφόρα, με την εισαγωγή στην υπηρεσία διαφημίσεων. Ουδείς αντιδρά σε αυτή την ανάγκη. Όλοι αντιλαμβάνονται ότι για να έχει οτιδήποτε αξία, πρέπει να δημιουργεί εισόδημα. Κάτι αντίστοιχο μάλιστα προϋπήρξε με το Youtube από την ώρα που το αγόρασε η Google, χωρίς να «σπάσει μύτη».

Εκεί που έγινε το «έλα να δεις», ήταν όταν η προτιθέμενη αλλαγή των όρων χρήσης που να επιτρέπει διαφημίσεις, αφαιρούσε την ιδιοκτησία των φωτογραφιών από όσους τις ανέβαζαν και επέτρεπε στο Instagram να τις πουλάει σε τρίτους, οι οποίοι θα μπορούσαν να τις εκμεταλλευτούν. Προσπάθησε δηλαδή το Instagram να μετατρέψει τους χρήστες του από πελάτες σε κάποιας μορφής υπαλλήλους. Τους θεώρησε κτήμα και δεδομένους, παραβιάζοντας κάθε αρχή ιδιοκτησίας και προστασίας δεδομένων.

Από εκείνη την ώρα, οι αντιδράσεις ανά την υφήλιο μετατράπηκαν σε τσουνάμι. Εκατομμύρια κόσμος εγκατέλειπε την υπηρεσία, είτε «κατεβάζοντας» τις φωτογραφίες του μέσω του Instaport, είτε μεταπηδώντας στην παρόμοια εφαρμογή Starmatic. Το National Geographic και άλλοι επώνυμοι οργανισμοί και άνθρωποι εξέφρασαν δημοσίως την πρόθεση να σταματήσουν τη χρήση της εφαρμογής. Το ίδιο δε το Instagram, επιχείρησε να διαχειριστεί την κρίση, αντί με ειλικρίνεια, παραπέμποντας σε νομικίστικες ασάφειες που δεν έπεισαν κανένα. Έτσι, στην «ανήθικη», προστέθηκε η πλέον οικτρή επικοινωνιακή διαχείριση. Μέχρι που την Παρασκευή, μη αντέχοντας την τεράστια ζημιά, το Instagram ανέβαλε εντελώς την αλλαγή των όρων χρήσης του.

Τα πιο πάνω δεν τα γράφω για σκοπούς τεχνολογικού ρεπορτάζ. Αλλά για να εξηγήσω πώς σκέφτεται ο κόσμος σήμερα. Το ότι μια νέα κοινωνία είναι πολύ διαφορετική από ό,τι στο παρελθόν. Πολύ πιο διαβασμένη και πιο κριτική. Που δεν ανέχεται ούτε την κοροϊδία ούτε τη «χρησικτησία» κανενός επάνω της. Ένα συμπέρασμα πολύ πιο πολιτικό παρά εμπορικό. Καλά Χριστούγεννα σε όλους.