Οι ελάχιστες απόψεις που δημοσιοποιούνται και δεν συνδράμουν στην απόπειρα ωραιοποίησης της κακής κατάστασης της κυπριακής οικονομίας δεν έχουν πολλούς φίλους. Χαλούν τη βόλεψη και την εκούσια ή ακούσια εθελοτυφλία. Είναι ενοχλητικές, την ώρα που ο καθένας, αρνούμενος να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα, προσπαθεί να καταστήσει έγκυρη την ψευδαίσθηση ότι διαφυλάσσει τα κεκτημένα και τις προοπτικές του.
Ακολουθώντας την τακτική να κρούεις διαρκώς τον κώδωνα του κινδύνου, χαρακτηρίζεσαι ως γραφικός κινδυνολόγος. Από την άλλη, όμως, μεταφέρεις την άποψή σου στους πολίτες και κάποιοι την διαβάζουν με ενδιαφέρον. Έχεις την υποχρέωση να καταγράφεις με θάρρος την αληθινή γνώμη σου. Έχοντας την ισχνή (μηδαμινή πλέον) ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα έχουμε ως πολιτεία και πολίτες το σθένος να δούμε κατάματα την πραγματικότητα για να μπορέσουμε να την αντιμετωπίσουμε. Διότι μέχρι σήμερα την κάνουμε διαρκώς χειρότερη, επιχειρώντας να κρύψουμε τον ογκόλιθο των προβλημάτων μας κάτω από ένα χαλάκι.
Χαλί ήταν αρχικά το ότι δεν χρειάστηκε να στηρίξουμε τράπεζες (έχουμε την πιο “δεξιά” κυβέρνηση στην Ευρώπη, αναφωνούσε με ειρωνεία ο Πρόεδρος). Χαλί μετά ήταν οι “επιτυχίες” του κ. Σταυράκη να μας γεμίσει χρέος με τα ομόλογα που πουλούσε σαν πλανόδιος. Το ρωσικό δάνειο που –όπως αποδείχθηκε– δεν άντεχε παρά να καλύψει υποχρεώσεις τεσσάρων μηνών. Άλλο χαλί ήταν τα μέτρα που συμφωνούνταν και κάποια απ’ αυτά εξαγγέλλονταν, αλλά ελάχιστα εφαρμόζονταν. “Ιπτάμενο χαλί”, δε, ήταν οι από μηχανής Ρώσοι, Κινέζοι, Καταριανοί και άλλοι “θεοί” που ανακάλυψαν δήθεν στην Κύπρο τη γη της επενδυτικής επαγγελίας. “Ουρά οι ξένοι επενδυτές” έγραφε το πρωτοσέλιδο της Χαραυγής. Σκαρφιστήκαμε και επιστρατεύσαμε ό,τι ήταν δυνατόν, για να κάνουμε επί της ουσίας το απόλυτο τίποτα.
|
Πολύ πιο επικίνδυνο από τα 2 δις της Λαϊκής, είναι το ότι τη θεωρούμε το μόνο μας πρόβλημα |
Είναι αλήθεια ότι για την έκθεση των τραπεζών στα ελληνικά ομόλογα δεν έχει ευθύνη ο Πρόεδρος και η κυβέρνηση. Και είναι ορθό ότι φέρουν ευθύνη οι ίδιες οι τράπεζες για την κατάστασή τους. Είναι όμως εξίσου αλήθεια ότι ο κ. Χριστόφιας όφειλε να διεκδικήσει στήριξη για τις τράπεζες όταν αποφασιζόταν στις Βρυξέλλες το κούρεμα του ελληνικού χρέους. Και είναι ακόμη μεγαλύτερη αλήθεια ότι το πρόβλημα του καλπασμού του δημοσίου χρέους και των κρατικών δαπανών είναι έτι μεγαλύτερο από εκείνο των τραπεζών.
Για την Κύπρο, ίσως ο μηχανισμός να ήταν μια λύση για να αλλάξουν πράγματα, αφού με τις κυβερνήσεις μας τίποτα δεν έχει αλλάξει. Έχουμε όμως το θέμα των ξένων καταθέσεων και την ταφόπλακα που θα θέσει κάτι τέτοιο στην εμπιστοσύνη απέναντι στη χώρα μας.
Σήμερα, λοιπόν, διατρέχουμε τον μεγαλύτερο κίνδυνο. Να θεωρήσουμε ότι το πρόβλημα της Λαϊκής ήταν και το πρόβλημα της οικονομίας. Αυτό που θέλει να καταστήσει η κυβέρνηση την κολυμβήθρα του Σιλωάμ της απραξίας της. Αισθανόμενη σχεδόν “ανακούφιση” που θα είναι η Λαϊκή η αφορμή μιας ενδεχόμενης προσφυγής στον μηχανισμό.
Την περασμένη Δευτέρα, ο Πρόεδρος Χριστόφιας ανακοίνωσε ότι δεν πρόκειται να επαναδιεκδικήσει το ύπατο αξίωμα. Αδιαμφισβήτητα, με την κίνησή του διευκόλυνε το ΑΚΕΛ να μπει σε διάλογο με άλλα κόμματα για τις επόμενες εκλογές. Πόσο τυχαία όμως ήταν η χρονική σύμπτωση της εξαγγελίας αυτής με την κατάθεση του νομοσχεδίου για να σωθεί η Λαϊκή; Και τι οδήγησε έναν άνθρωπο –που για μένα είναι πέρα από βέβαιο ότι ήθελε πολύ να δώσει τη μάχη του– να κλείσει σχεδόν ερμητικά την πόρτα στον εαυτό του, χωρίς να εξαντλήσει κάθε προσπάθεια;
Την ώρα που ο Δημήτρης Χριστόφιας ανακοίνωνε ότι δεν θα είναι υποψήφιος και κλαιγόταν ότι δεν είχε κατανόηση ως Πρόεδρος, εκείνη ακριβώς τη στιγμή μαύρα φίδια με έζωσαν για το τι περιμένει την κυπριακή οικονομία. Προσεύχομαι να με “τρόμαξαν” από λάθος.
Υ.Γ. Πάρα πολλά χρόνια λοιδορούνται πολλοί στην Κύπρο ως “νεοφιλελεύθεροι”, ιδιότητα που δεν χαρακτήριζε καμία κατατεθειμένη πολιτική θέση από κανένα χώρο. Σήμερα, μπορούμε να “υπερηφανευθούμε” ότι υπάρχει στη χώρα μας νεοφιλελεύθερο ρεύμα. Η άποψη που λέει ότι από την ώρα που ένας ιδιωτικός οργανισμός –η Λαϊκή– έκανε επιλογές που την έφεραν προ της χρεοκοπίας, δεν είναι δουλειά του φορολογούμενου να επιβαρυνθεί για να την σώσει, αποτελεί την επιτομή του νεοφιλελευθερισμού. Αυτήν την άποψη, προσωπικά, δεν την συμμερίζομαι.
Ενώ με την πολιτική των bailouts, τι; Και που δεν είσαι νεοφιλελεύθερος, τι; Είσαι φιλολαϊκός; Ή φιλοlaikos;
Με συγχωρείς για το έντονο ύφος, αλλά πραγματικά δε μπορώ να καταλάβω το πισωγύρισμα των -όποιων- φιλελευθέρων της Κύπρου. Από τη μία αναδημοσιεύεις την πολύ καλή κριτική στο μύθευμα που έχουν για ευαγγέλιο στην αριστερά, Το δόγμα του Σοκ. Από την άλλη, υποστηρίζεις τη σοσιαλιστική ρύθμιση των τραπεζών -και τη μετέπειτα διάσωσή των -βεβαίως βεβαίως- πάλι απ’το κράτος.
Το μόνο που πετυχαίνουν τέτοια πειράματα παρέμβασης στις αγορές είναι να καθυστερούν τις μεταρρυθμίσεις στο κράτος και την εξυγίανση των τραπεζών.
Το θέμα είναι πολύ πιο απλό Παναγιώτη. Η ελεύθερη λειτουργία της αγοράς, με το κράτος ή και την ΕΕ στην δική μας περίπτωση να βάζουν και να ελέγχουν την εφαρμογή των κανόνων – όπως δίδαξε ο Άνταμ Σμίθ – είναι φιλελευθερισμός.
Η αγκύλωση του συστήματος αυτού που έγινε στις ΗΠΑ, όπου χάθηκε ο έλεγχος, μας έφερε την κρίση. Άμα είσαι πραγματικά υπέρ της ελεύθερης αγοράς, είσαι αταλάντευτος οπαδός του ρυθμιστικού πλαισίου που πρεπει να τη διέπει.
Από που προκύπτει ότι υποστηρίζω τη σοσιαλιστική ρύθμιση των τραπεζών; Μακρυά από μένα τέτοιες απόψεις!! Θεωρώ όμως αναγκαίο να παρέμβει το κράτος και να πουλήσει αργότερα. Όχι ιδεολογικά ορθό, αλλά πρακτικά αναγκαίο.
Η πτώχευση μιας τράπεζας όπως η Λαϊκή θα ήταν η ταφόπετρα μιας οικονομίας που στηρίζεται αποκλειστικά σήμερα (λανθασμένα αλλά αυτό είναι η πραγματικότητα) στις υπηρεσίες.
Πες μου αν άφηνε το κράτος τη Λαϊκή να πτωχεύσει, ποιος ξένος θα άφηνε έστω και μισό ευρώ κατάθεσης στην Κύπρο;
Περί μεταρρυθμίσεων και εξυγίανσης δεν θα απαντήσω γιατί ξέρω ότι με παρακολουθείς χρόνια και πολλές φορές έχουμε συμφωνήσει. Με απόψεις που… χαλούν τη βόλεψη και την εκούσια ή ακούσια εθελοτυφλία. Το ζήτημα πάντα είναι η μεγάλη εικόνα.
Το θέμα, Μιχάλη, είναι πως η ΕΚΤ και οι κανόνες που επέλεξε να διέπουν το τραπεζικό σύστημα (άρα η [δια]κρατική παρέμβαση) ήταν πόρρω χαλαρότεροι από αυτοί της αγοράς: επέτρεπαν απεριόριστη μόχλευση και παροχή δανείων σε κατόχους υγιών ομολόγων, τα οποία όπως φάνηκε ήταν επίσης επίπλαστα υγιή.
Μια τράπεζα που επιλέγει να τζογάρει στις πλάτες ενός σαθρού ρυθμιστικού πλαισίου, είναι αδιανόητο να πριμοδοτείται με 1,8δις από το κράτος.
Αυτά τα χρήματα, αν θέλαμε, θα μπορούσαν να διοχευτούν στην αγορά χωρίς τον διεφθαρμένο ενδιάμεσο, τη Laiki Bank.