Δεν υπάρχει σπίτι, χώρος εργασίας δημόσιος ή ιδιωτικός, καφενείο, εστιατόριο, πανεπιστήμιο ή οποιοσδήποτε άλλος χώρος που να μη συζητάει ένα πράγμα. Το τι θα γίνει με την οικονομία, αν θα υπογραφεί Μνημόνιο, τι γίνεται με τις τράπεζες, τι θα κληθεί ο καθένας μας να επιβαρυνθεί. Άλλη κουβέντα ξεκινάει μόνο με σκοπό να σπάσει τη μίζερη διάθεση στην οποία η κοινωνία έχει περιέλθει.
Τέσσερα χρόνια απραξίας μάς οδήγησαν στο σήμερα, να συζητάμε με την Τρόικα με το πιστόλι στον κρόταφο, προ του φάσματος της αδυναμίας καταβολής μισθών και συντάξεων τον Δεκέμβριο. Άκουγα μάλιστα προχθές τον υπουργό Οικονομικών να δηλώνει ότι δεν θα είναι το τέλος του κόσμου αν δεν προλάβουμε να συνομολογήσουμε συμφωνία πριν, αλλά θα μπορέσουμε να τα «βολέψουμε» με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Διατηρώ τις επιφυλάξεις μου, αλλά ας θεωρήσουμε ότι μπορεί να έχει δίκιο.
Δεν το κρύβω ότι εξοργίζομαι από αυτή την ατζέντα. Όχι γιατί δεν θεωρώ την αδυναμία καταβολής μισθών του Δημοσίου μέγα γεγονός. Αλλά διότι ακόμη και τώρα, σε αυτή τη δημόσια συζήτηση, κανείς δεν ασχολείται με το πού έχουν φτάσει οι επιχειρήσεις, πόσες χιλιάδες μένουν άνεργοι κάθε μήνα, ποια είναι σήμερα η πραγματική κατάσταση στην αγορά. Στον φαύλο κύκλο που έχει δημιουργηθεί και ο οποίος μέρα με τη μέρα γίνεται μεγαλύτερος και πιο δραματικός.
|
Πόσες επιχειρήσεις θα κλείσουν και πόσοι ακόμη θα μείνουν χωρίς δουλειά, μέχρι να μην έχετε να πληρώσετε μισθούς; |
Υπάρχουν οι αριθμοί. Η ανεργία του Σεπτεμβρίου, η αύξηση της οποίας είναι η μεγαλύτερη σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Υπάρχουν τα καταστήματα που αδειάζουν, τα άπειρα διαμερίσματα προς ενοικίαση, οι νέοι που επιστρέφουν να μείνουν πίσω στους γονείς τους μη αντέχοντας το κόστος διαβίωσης, οι χιλιάδες άποροι που αναζητούν καθημερινές ανάγκες διαβίωσης στην Εκκλησία και άλλους εθελοντικούς οργανισμούς.
Αποτελέσματα μιας ιδιότυπης μερικής στάσης πληρωμών που ήδη υπάρχει στον ιδιωτικό τομέα εδώ και πολύ καιρό. Όπου κανείς σχεδόν δεν πληρώνει κανένα, ή τον πληρώνει ένα μικρό κλάσμα των οφειλών πολύ καθυστερημένα και η απόγνωση του ενός μετατρέπεται σε απόγνωση του άλλου. Εδώ το κράτος δεν πληρώνει τις οφειλές του στις ιδιωτικές επιχειρήσεις και –αν το κάνει– αυτό γίνεται με τεράστια χρονική καθυστέρηση.
Κάθε κυπριακή μικρή και μεσαία επιχείρηση δίνει σκληρή μάχη επιβίωσης. Περικόπτει έξοδα, περιορίζει το κόστος του προσωπικού, αγωνίζεται καθημερινά να εισπράξει τα πολλά οφειλόμενα, ψάχνει από την άλλη να βολέψει τα δικά της χρέη με τον οποιονδήποτε τρόπο. Οι τράπεζες έχουν κλείσει τις πόρτες και οι νέες διοικήσεις, μόνο και μόνο με τον φόβο της επίρριψης ευθυνών, είναι εντελώς απρόθυμες να λάβουν την οποιαδήποτε απόφαση. Για νέες επενδύσεις ούτε λόγος από την ώρα που ρευστό δεν υπάρχει, ενώ και οι εισαγωγές έχουν γίνει τόσο δύσκολες εξαιτίας της ανάγκης όλα να προπληρώνονται.
Αυτή τη στιγμή στην Κύπρο, οι επιχειρήσεις, ο πνεύμονας της οικονομίας μας, είτε φυτοζωούν είτε κλείνουν. Και κάθε μέρα τα λουκέτα είναι πολλά. Κόσμος οδηγείται στην αδυναμία να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, πόσω μάλλον στην ανεργία. Η μεσαία τάξη συνθλίβεται, χωρίς να γνωρίζει τι της ξημερώνει. Η ανασφάλεια είναι στο κατακόρυφο.
Και συζητάμε ακόμη πότε θα δώσουμε ένα τέλος σε αυτή την αβεβαιότητα, με βάση τον χρόνο κατά τον οποίο το κράτος δεν θα έχει να πληρώσει μισθούς και συντάξεις. Λες και κανείς δεν ασχολείται με το τι γίνεται εκεί έξω. Ωσάν να μην ενδιαφέρει κανέναν το πόσες επιχειρήσεις ακόμη θα κλείσουν και πόσοι θα μείνουν χωρίς δουλειά, αν αυτή η έκρυθμη κατάσταση συνεχίσει μέχρι τα Χριστούγεννα, ή και πέρα από αυτά.
Σε πρόσφατες έρευνες φάνηκε ο κόσμος να ευνοεί το Μνημόνιο. Μην νομίζετε ότι είναι ο πολίτης μαζοχιστής και θέλει να χαμηλώσει το επίπεδο της ποιότητας ζωής του. Κάθε άλλο. Απλώς θέλει να δοθεί επιτέλους ένα τέλος στην κατρακύλα. Να ξέρει ότι θα υποστεί θυσίες για δύο, τρία, τέσσερα χρόνια, αλλά θα έχει την ελπίδα να ανακάμψει. Την ελπίδα που καθημερινά του σκοτώνει η αναποφασιστικότητα αυτών που τον κυβερνούν. Τελειώνετε επιτέλους!